Hans van Soest
Hunkeringen naar een ander bestaan
Jonge Duitse schrijver maakt alle verwachtingen waar, en meer
Hunkeringen naar een ander bestaan

Roem - Daniel Kehlmann
Uitg. Querido, 200 pag, € 18,95
Met zijn voorgaande boek Het meten van de wereld werd de jonge Duitse schrijver Daniel Kehlmann (1975) ineens een literaire sensatie. In zijn geboorteland stond het een jaar lang op de eerste plek in allerlei boekverkoperslijstjes, en het werd in meer dan 35 landen vertaald. Kehlmann schreef zijn historische roman in een archaïsch aandoende taal zodat het verhaal authentieker overkwam. Ook in zijn jongste boek /i> Roem speelt Kehlmann met zijn verteltechnieken. Maar dit keer is het resultaat heel wat speelser en geslaagder.

Roem is een bundel van negen op het eerste gezicht losstaande verhaaltjes. De aftrap wordt gegeven door Ebling, een wat grijze muis die op een dag een mobieltje koopt en daarop allerlei telefoontjes krijgt voor ene Ralf. Hoewel hij eerst steeds verstoord de verbinding verbreekt, besluit Ebling zich na een tijdje uit te geven voor de ander. Daarop volgen verhalen over Leo Richter, een neurotische schrijver die alles in zijn omgeving verwerkt in slechte romannetjes en de oude dame Rosalie die naar Zwitserland reist om euthanasie te plegen en de auteur van het boek voortdurend oproept om het verhaal een prettiger einde te geven, en een verhaal over Ralf Tanner, een gevierd acteur in knokfilms wiens leven op een dag wordt overgenomen door een vreemdeling die zich uitgeeft voor hem.

Bij dat vierde verhaal maakt Kehlmann de lezer duidelijk dat de verhalen toch meer samenhang hebben dan gedacht. Is Ralf Tanner niet de Ralf uit het eerste verhaal? In de verhalen die volgen laat Kehlmann de personages uit de eerste verhalen telkens terugkeren als bijfiguur. Hij smeedt een verrassend amalgaam van verhaallijnen, die uiteindelijk allemaal in elkaar grijpen.

Het thema van Roem wordt uiteindelijk verwoord door de man van de telefoonmaatschappij die in zijn eigen verhaal zieltogend ten onder gaat: ieder mens streeft ernaar meerdere levens te leiden, droomt er van een ander te zijn. Dat geldt uiteindelijk voor alle personages in Roem. De een slaagt er in, de ander gaat er aan kapot. Kehlmann beschrijft hun levens in een vlotte schrijfstijl, met veel aandacht voor hun eigenaardigheden en tekortkomingen. Doorspekt met humor, maar liefdevol. Hoewel de meeste verhalen maar een paar bladzijdes lang zijn, slaagt Kehlmann erin zijn hoofdpersonen tot leven te wekken met alle hunkeringen naar een ander bestaan; vakmanschap waarmee hij bewijst dat alle ophef over zijn schrijverskwaliteiten terecht was.