De tekenfilms van Japanner Hayao Miyazaki kunnen zich al jaren verheugen in een almaar groeiende belangstelling. Princess Mononoke, Oscarwinnaar Spirited away en zijn meer recente Howl’s moving castle (naar een kinderboek van Diana Wynn Jones) waren redelijke filmhuishits en de dvd’s van die tekenfilms zijn inmiddels in elke populaire mediawinkel verkrijgbaar. Miyazaki, die voorheen in tekenfilmstudio’s van anderen werkte aan Japanse tv-producties als Heidi, begon begin jaren ’80 voor zichzelf en brak toen niet door met een tekenfilm, maar met een strip: Nausicaä van de vallei van de wind. Het succes van de manga maakte dat Miyazaki er ook een tekenfilmversie van maakte, maar die is minder geslaagd dan het origineel omdat daarvoor slechts een deel van het verhaal is gebruikt.

Meer dan vijfentwintig jaar na dato ligt er nu een Nederlandse vertaling van de manga in de winkels. Het eerste van de in totaal zeven delen die de serie telt. Nausicaä speelt zich af in een soort postapocalyptische wereld, waarin de mensheid bijna ten onder is gegaan door milieuvervuiling. Hoofdpersoon is het meisje Nausicaä, dochter van de koning van een piepklein landje (de vallei van de wind) dat grenst aan een giftig woud. Wanneer twee buurlanden met elkaar in oorlog komen, wordt de vallei van de wind gedwongen partij te kiezen en Nausicaä gaat op pad om mee te vechten. Onderweg strandt ze echter in het woud. In tegenstelling tot bij andere mensen doen de boswezens het meisje geen kwaad, omdat zij hen met respect behandelt.

De hier beschreven verhaallijn zal bij velen lichte braakneigingen oproepen en inderdaad ligt de boodschap in deze manga er erg dik bovenop. In Nausicaä van de vallei van de wind draait het om het zelfde thema dat ook in Miyazaki’s latere werk centraal staat: de mens moet in harmonie leven met de wereld om zich heen. Of dat nu de geesteswereld is (Spirited away) of de natuur (Princess Mononoke). Toch is Nausicaä meer dan een zoete eco-strip. Net als in veel van Miyazaki’s films duurt het even voordat het verhaal op gang komt, maar al snel weet de animator een universum te scheppen dat onder je huid kruipt. De wereld van Nausicaä blijft je na lezing nog lang bij: de fantasiewezens zijn – zoals altijd bij Miyazaki – nooit alleen goed of slecht. Daardoor weet het op zich simpele verhaal toch te boeien. Daarnaast overtuigt ook zijn tekenwerk. De tere lijnvoering en gedetailleerde achtergronden dragen bij aan een sfeervol geheel. De tekeningen zijn (om het nog eens extra ecologisch verantwoord te laten overkomen) gedrukt in bruine inkt op gerecycled, licht gelig papier.

Hoewel Nausicaä van de vallei van de wind niet de vaart heeft van moderne manga’s als Monster of Death Note, doet het toch niet gedateerd aan. En dat zegt iets over Miyazaki’s vertelkunst.