tekst: Arnold Heikamp / beeld: Finn Stapelkamp
De avonden
de_bonte_was_125x125.jpg
Onlangs greep De avond van het boek plaats, en daar wilde ik niet al te veel van missen. Dus om 18.00 uur zat ik klaar voor de kijkbak, want, zoals u wel zult weten, beginnen avonden doorgaans om 18.00 uur. Wat er echter ook te zien viel op de toverdoos, een boek kon ik er niet van bakken.
Tot kwart voor tien heb ik zitten wachten. Kwart voor tien! Toen pas begon de avond van het boek! En anderhalf uur later was het al weer afgelopen. Dat noemen ze De avond van het boek. Ik noem het bedotterij. Het was ook nog eens een bloedarmoedige vertoning. Met een verkeerde winnaar, want Erwin Mortier won niet, terwijl ik de jury van te voren nog zo gewaarschuwd had. En Philip Freriks die de handel aaneen poogde te hakkelen. Slechts één klein moment van kijkgenot: Philip Freriks die de uitgever van Mortier interviewde en vervolgens de naast deze man zittende schrijver zelf iets wilde vragen. Mortier keek niet vrolijk. Freriks zag dat en zei: 'Naast de uitgever zit de schrijver zelf, met een blik van...' Mortier vulde zelf aan: 'Vijandigheid'. Freriks droop af.
Waar ging het eigenlijk om? Het ging om de uitreiking van de Libris Literatuur Prijs. Een evenement dat in voorgaande jaren nog wel eens werd opgesierd door een bommelding, waardoor de uitreiking letterlijk op straat plaatsvond, of door totale verwarring volledig uit de hand liep, waarbij winnende schrijvers de ontreddering nabij waren toen bleek dat ze bij nader inzien toch maar niet gewonnen hadden. Ach ja, das war einmal...
Straks is het weer Zomertijd geblazen. Dan lezen we weer in alle gidsen en kranten: '... een avondvullend programma...' Avondvullend? Dikke toeter met bellen en dan drie keer in de rondte! Lazer op met je 'avondvullend'! Weet u wel hoe laat dit programma begint? Om 21.00 uur. Dan is de avond al half om, goddomme en allerlei razend knappe ziektes nog meer. Ooit begon Zomergasten om 20.10, na het Journaal. Maar ja, toen had je ook nog gasten als Jan Wolkers, Jan Mulder, Ischa Meijer (die het 'Blokje Erg' introduceerde, een meesterlijke vondst) en Pierre Jansen. Daarna begon de experimenteerdrift van de VPRO door te slaan, en kwamen er allerlei andere presentatoren, die Peter van Ingen zo nodig moesten vervangen. En gasten die meenden hun keuze aan een thema te moeten ophangen. O gruwel wat was dat afzien, met als dramatisch dieptepunt Thom Hoffman, die een cursus Politiek Correct ten beste gaf, waarna we in Nederland drie weken lang geen eieren konden kopen omdat alle kippen van de leg waren.
De enige omroep in Nederland die weet wat een avond is, is de AVRO. Of toch niet, want zij hadden weliswaar een thema, en dat thema was de AVRO zelf, heel knap bedacht, maar zij noemden het 'Een avondje AVRO'. En een avondje, dat is nou precies wat de hierboven genoemde programma's bieden, terwijl de AVRO destijds wel degelijk een hele avond achtereen in de lucht was.
Het kan allemaal nog goed komen met het Vaderland, namelijk als Gerard Reve komende zomer Zomergast is, en om 18.00 uur begint met voorlezen, en pas stopt als De Avonden helemaal uit is.

bontewas@planet.nl