Het ging de laatste tijd in de media allemaal weer over het clashen der godsdiensten. Niet slecht bekeken dus, deze Nederlandse vertaling van Boeddha door Osamu Tezuka (getekend in de vroege jaren ’70), verschenen bij de stripafdeling van de literaire uitgever Luitingh-Sijthoff. Het Boeddhisme heet minder dogmatisch te zijn dan de monotheïstische Grote Drie, maar Tezukas versie is een furieuze aanval op de Brahmanen, de priesterkaste die zichzelf boven de rest van de Indiase bevolking stelt.

Het eerste deel van de reeks, Kapilavastoe, is een stormachtige proloog – Boeddha zelf komt slechts even als pasgeboren baby in beeld - over onderdrukking, rebellie en zelfopoffering, die 400 pagina’s blijft voortdenderen. De slaaf Chapra en Tatta, een paranormaal begaafde paria zijn de werkelijke helden. Tatta heeft grofweg het uiterlijk van Tezukas bekendste creatie Astroboy en kan in de geest van dieren kruipen. De immer ploeterende Chapra wordt door zijn meester wreed gestraft als hij zich door Tatta laat bestelen. Hij gaat achter de dief aan. Wanneer hij inziet dat Tatta tot de armste der armen hoort, is hun vijandschap voorbij en scheiden hun wegen. Na alle vernederingen is Chapra vastbesloten om op te klimmen tot de kaste der krijgers: if you can’t beat them, join them. Echter, zijn afkomst zal hem uiteindelijk verraden. Bij de strijd die hierop volgt, vindt hij de rebel Tatta weer aan zijn zijde. Daarnaast lopen nog diverse andere verhaallijnen, die allemaal met veel vaart verteld worden.

Tezuka(1928-1989) mag dan wel de granddaddy van de manga zijn, Boeddha is door zijn hutspot van stijlelementen een ongemakkelijke leeservaring. Hij mengt het sacrale - ‘alle leven is heilig’ - met Disneyachtige tranentrekkerij, wrede scènes en pure slapstick. Met de tekeningen is het al net zo: fotorealistisch gearceerde bergketens, maniëristische poppenkopjes voor de personages, rubberen én realistische dieren. Tezuka zou bij zijn leven 150.000 pagina’s getekend hebben; ik vermoed bij zo’n cijfer een stal van ijverige assistenten. Eindoordeel: een gemankeerd meesterwerk, vergelijkbaar met Nakazawas Barefoot Gen, dat net iets eerder in het Nederlands bij uitgeverij Xtra van start ging. Ondanks de stijlkundige labiliteit komen de personages in Boeddha volop tot leven en is Tezuka wat diens stellingname betreft glashelder. Er volgen nog 7 delen.


Update 20 november: deze week verschijnt het tweede deel uit de serie, Vier ontmoetingen.