Marinus de Ruiter
Various Artists - STRP1: Reactions To The Music Of Dick Raaijmakers
Elektronische reageerbuisbevruchting
Avontuurlijk eerbetoon aan de miskende grondlegger van de elektronische popmuziek
STRP1
Various Artists - STRP1: Reactions To The Music Of Dick Raaijmakers (Basta)
Tijdens het eerste STRP-festival voor elektronische kunst, in het weekend van 24 tot 26 maart 2006, verschijnt een cd waarop onder meer Mouse On Mars, Isolée en Thurston Moore (Sonic Youth) aan de haal gaan met het werk van een van de grondleggers van de elektronische muziek, Dick Raaijmakers. Als werknemer van het Natuurkundig Laboratorium (Natlab) van Philips wijdde Raaijmakers zich aan elektronisch geluid en produceerde hij in 1957 het mysterieuze, jazz-achtige ‘Song Of The Second Moon’, de eerste elektronische populaire muziek die ooit gemaakt is. De single werd nooit officieel uitgebracht, waarschijnlijk omdat Philips deze ‘lichte muziek’ toch te moeilijk voor een groot publiek vond. De echoklanken en vreemde melodieën hadden wel veel invloed op andere elektronische poppioniers, zoals Jean-Jacques Perrey en Gershon Kingsley, de man achter de wereldhit ‘Popcorn'. In latere jaren produceerde Raaijmakers vooral elektro-akoestische muziek, een genre waarin het niet zozeer om ritme en melodie gaat, maar om het uitbeelden door middel van klank. Zo baseerde Raaijmakers een compositie op een ballade van Goethe en creëerde hij stukken als ‘Schaakmuziek’ en ‘Nachtmuziek’.
Ongeveer de helft van de STRP-cd wordt ingenomen door ‘reacties’ op het elektro-akoestische werk van de Nederlandse pionier. De cd opent met een imposant ambient-achtig stuk van Keith Fullerton Whitman (aka Hrvatski) waarin herkenbare elementen van Raaijmakers’ muziek uitvergroot worden, zoals het penetrante piepen en zoemen, de radio-achtige ruis en de lage bromtonen. Yutaka Makino bewerkte elementen uit ‘Vijf Canons’, een stuk dat door Raaijmakers werd vergeleken met het geluid van knabbelende muizen. Thurston Moore’s heftige noise-interpretatie van ‘Pianoforte’ doet eerder denken aan een school woeste piranha’s.
De andere helft van de 14 artiesten reageert op het vroege, pop-achtige werk van Raaijmakers op een manier die in de buurt komt van het gangbare remixen waar eigentijdse elektronische artiesten vaak in betrokken zijn. Sommige acts blijven dicht bij hun eigen stijl; Isolée transformeert ‘Song Of The Second Moon’ tot elegante, maar weinig spannende house en Kettel weet zich nauwelijks los te rukken van de ondertussen overbekende IDM-sound. De techno-georiënteerde luisteraars kunnen echter hun hart ophalen aan de uitdagende exercities van Mouse On Mars, Atom(TM) en Jason Forrest, die Raaijmakers’ gevoel voor humor goed begrepen hebben. Dat de muziek van Raaijmakers ook melancholisch kan zijn (een stuk als ‘Ach! Ach!’ bijvoorbeeld), komt naar voren in het stemmige minimalisme van Vert en David Grubbs, die allebei klassieke instrumenten gebruiken voor hun herinterpretaties.
STRP is erin geslaagd het oeuvre van Raaijmakers te comprimeren tot een avontuurlijke en energieke cd die niet alleen verplichte kost is voor liefhebbers van eigentijdse elektronische klanken, maar die ook de luisteraar van experimentele popmuziek kan boeien. De bekendheid van de betrokken artiesten bezorgt Dick Raaijmakers ongetwijfeld meer internationale aandacht. De binnenkort geplande heruitgave van zijn verzamelde werk kan dan eindelijk de verdiende erkenning opleveren.

Het STRP-festival vindt plaats van 24 t/m 26 maart 2006 op het voormalige Philips-industrieterrein Strijp-S in Eindhoven.