Marcel Ruijters
Ibicus 4
De overlevingsdrift van een kakkerlak
Onbekende roman in meeslepend stripverhaal omgezet
Ibicus_138xvrij
Pascal Rabaté
Ibicus 4
(Oog & Blik, 14,95 euro)
Bij deze gelegenheid wil ik ook nog even meetoeteren over De Avonden. Ik kan me nog goed herinneren hoe ik als tiener verplicht aan het boek van Gerard Reve was begonnen en het op een gegeven moment uit pure frustratie in een hoek heb gesmeten. Een groot schrijver kan over saaiheid op een interessante manier vertellen. Wie een saai boek schrijft over saaiheid, staat mijns inziens tegen een dood paard te trappen. Wie zo’n boek verstript door de tekst INTEGRAAL (alsof er niet zoiets als de kunst van het weglaten bestaat!) over te nemen, staat op een aangespoelde walvis te dansen, ook al heet je Dick Matena en heb je in het verleden heel bijzondere albums gemaakt.
Ibicus van Pascal Rabaté is ook een reeks strips die gebaseerd is op een bestaande roman over de menselijke staat. Het tekenwerk is eveneens van hoog niveau, maar verder is er een belangrijk verschil: zo saai als De Avonden is, zo opwindend en meeslepend is Ibicus. Mede door de filmische, expressionistische beelden is het een echte page turner geworden. Dit is een strip die een strip durft te zijn en de mogelijkheden van het medium zeer effectief gebruikt, zonder ooit aan diepgang en spanning in te leveren. Bovendien is het oorspronkelijke Ibicus een roman zonder enige salonfähigkeit. Rabaté had het boek immers op de rommelmarkt gekocht in de veronderstelling dat het Leo Tolstoi betrof in plaats van Alexis Tolstoi. De prijzen die Rabaté voor de Ibicus-cyclus inmiddels gewonnen heeft (deel 2 won de prijs voor het beste boek van 2000 in Angoulême) zijn geheel op zijn eigen merites verdiend.
We volgen de gladjakker Simeon Nevzorof in het tumult van de Communistische Revolutie en de chaotische jaren daarna. Ooit deed een zigeunerin aan deze klootzak de voorspelling dat hij als een rijk man zou eindigen; een premisse die al gelijk de spanning erin brengt. Keer op keer vergaart Simeon een klein fortuin om het steeds weer te verliezen, steelt van andere op drift geraakte Russen en wordt zelf belazerd, als een opportunistisch stuk drijfhout in de maalstroom van de geschiedenis. In deel vier is Simeon per boot in Turkije beland, terwijl de Russische geheime dienst hem nog steeds in de nek blijft hijgen. Wanneer hij een moordopdracht verknoeit, wordt hij op een vernederende manier gestraft. Bijna geheel berooid, vermomt hij zich als Turk en wordt zijns ondanks pooier. Vervolgens zit hij klem tussen de concurrentie en de Turkse politie. Het hem voorspelde fortuin lijkt verder weg dan ooit, maar dit laatste deel heeft uiteraard een verrassende ontknoping!
(Marcel Ruijters)