Wat zijn de films die u beslist niet mag missen, volgens het Zone 5300-team? Hieronder volgt ter afronding van het 36e IFFR de Zone 5300-toptien. Waarbij opgemerkt dient te worden dat sommige gedoodverfde toppers helaas niet door ons werden gezien, zoals bijvoorbeeld publieksfavoriet Das Leben der Anderen, en die komen dus niet onze lijst voor. Overigens zijn we zéér benieuwd naar úw persoonlijke toptien, -vijf of -zoveel. Laat het ons weten!

Zone 5300’s IFFR-toptien
1. Aachi & Ssipak
Acht jaar werken aan je eerste animatiefilm over stront en blauwe luierdwergen: regisseur Joe Bum-Jin is een vasthoudend tiep. Het resultaat is een spectaculaire hutspot van invloeden uit Akira en Ren & Stimpy met o.a. verwijzingen naar Indiana Jones, Alien en Battleship Potemkin. Een film die tot herhaaldelijk kijken uitnodigt, dus is het met smart wachten op bioscoop- of dvd-release. Beter dan dit kan haast niet.
2. John Porter = Super-8-Porter
Wat op papier nog alle kanten uit kan, pakt in de praktijk uit als een van de wonderlijkste filmervaringen op het IFFR: Canadees John Porter toont zijn soms hilarische maar altijd originele 8mm-filmpjes en voorziet ze van commentaar; het publiek mag gewoon vragen stellen onder de filmpjes. Hoogtepunten zijn Porters verzamelingen speelgoed en gekleurd plastic en de projector-in-een-box. In de herkansing op dinsdag 13 februari in Groningen (Vera Zienema) en op zaterdag 17 februari in Amsterdam (Cinema De Balie).
3. Immer nie am Meer
Saaie Piet, Dronkelap en B-artiest raken van de weg en zitten de rest van de film opgesloten in de auto van Kurt Waldheim. Als een jongetje komt kijken, denken ze dat het leed geleden is, maar nee. Het jongetje blijkt een kampbeul-in-de-dop, die de toenemende honger, stress en vervuiling van het drietal liever blijft observeren dan een vinger toe te steken. Superieure Oostenrijkse (zwarte) komedie van Antonin Svoboda.
4. The Man of No Return
Puntgave afstudeerfilm(!) van de Russische regisseuse Katya Grokhovskaya met een gevoel voor Raymond Carver-achtige verhaallijnen waar je U tegen zegt. Een rake schets van het moderne Rusland met zijn nouveau riche, het leger dat van zijn oude glorie is beroofd en vooral geloofwaardig geacteerde personages. Een verrassing!
5. The Host
Zonder twijfel een van de meest amusante films van het festival, en het Koreaanse antwoord op Steven Spielberg. Monster bedreigt familie en hun snackbar als gevolg van Amerikaanse arrogantie en inheemse incompetentie. Non-stop actie met de bloopermachine op volle toeren, en zelfs het monster maakt heuse uitglijers. Van regisseur Bong Joo-Ho, die eerder al festivalhit Memories of Murder maakte.
6. Dixie Chicks: Shut Up And Sing
Deze docu van volgt de Chicks en hun manager in de zware periode na een ongelukkige (maar zeer gemeende) opmerking over de toen nog mateloos populaire George W. Bush. De Chicks zijn countrymuzikanten met een punkrockattitude en doen er nog een schepje bovenop door Bush recht in de camera voor ‘dumb fuck’ uit te maken. Hartverwarmend, hilarisch, ontroerend en ontzettend muzikaal. Je hoeft overigens absoluut geen liefhebber van hun muziek te zijn om dit drietal in in je hart te sluiten.
7. Retribution
Oudgediende Kiyoshi Kurosawa (géén familie) brengt een klassiek Japans spookverhaal, maar dan toch wél even anders. De schokeffecten maken plaats voor een ongemakkelijk soort vervreemding. Een originele opvatting van het genre, een aangenaam verteltempo, oogstrelende fotografie en een spook dat verdomd hard en hoog kan gillen.
8. Awesome; I Fuckin' Shot That!
Concertfilm van het jaar. Vijftig fans kregen een camera met de opdracht om een concert uit 2004 in New York vanuit zoveel mogelijk verschillende hoeken vast te leggen, waarna Beastie Boy Adam Yauch) ermee naar de montagetafel ging. Het eindresultaat is zeer DIY en vol humor, want ook de opnames van een toiletganger eindigden in de montage. De set is spot-on, met een livegeluid alsof je er zelf bij bent.
9. Blasted!
Een ronduit hilarisch portret van fans van Hunter S. Thompson, die in 2006 overleed en in zijn testament te kennen had gegeven zijn as met een kanon te willen laten verspreiden. Op een oproep in een plaatselijke krant reageerden ongeveer 50 bewonderaars, allen in het bezit van een kanon, die deze taak wel wilden waarnemen. De geïnterviewden zijn excentriek én welbespraakt en dat is een prettige combinatie. Eén van de meest opgewekte voorstellingen van het festival.
10. No Mercy For The Rude
Stijlvol, grappig en fris speelfilmdebuut van de Koreaan Park Chul-Hee. Huurmoordenaar Killa, geboren met een ‘te korte tong’, maakt jacht op zijn slachtoffers - lelijke en gemene misdadigers, moordenaars en verkrachters, die het niet langer verdienen om te blijven leven. Drama, humor, spanning, ontroering, actie en geweld strijden twee uur lang om de voorrang. Tevens de eerste film met huurmoordenaarspicknick.

Tot volgend jaar!

In 2007 is de populariteit van George W. Bush bijna tot een nulpunt gezakt dankzij de oorlog in Irak, maar in 2003 was een negatieve opmerking over de president tijdens een concert in Londen genoeg voor doodsbedreigingen en cd-verbrandingen in thuisland Amerika, zo ondervond Natalie Maines van bestselling country-act The Dixie Chicks. Zoals een Bush-aanhanger benadrukt: ‘Freedom of speech is good, but you don’t do it abroad and you don’t do it in public.’ Een boycot op de radio volgde, countryliefhebbers kieperden hun complete Dixie Chicks-verzameling op de brandstapel en een Amerikaanse tournee dreigde te crashen. Shut Up And Sing volgt het drietal en hun manager in de zware periode die volgde. Wat blijkt: nergens verliezen de meiden hun humor, ze blijven bij hun standpunt, en Natalie doet er nog een schepje bovenop door Bush recht in de camera voor ‘dumb fuck’ uit te maken. De Chicks zijn countrymuzikanten met een punkrockattitude, en de fans trakteren hen tijdens hun eerste Amerikaanse concert op het grootst denkbare applaus. Hartverwarmend, hilarisch, ontroerend en ontzettend muzikaal. Je hoeft overigens absoluut geen liefhebber van hun muziek te zijn om dit drietal in je hart te sluiten. Gaat later dit jaar in Nederland in roulatie.

Lees hier deel 1

Paprika is de droomgedaante van droomonderzoekster Atsuko. Dromen onderzoek je middels een DC Mini, waarvan er 1 gestolen is. DC Mini's kun je ook andersom gebruiken: maak van de realiteit een droom en de wereldheerschappij zal van jou zijn. Paprika stelt samen met detective Konikawa alles in het werk om dit te voorkomen.
Adembenemende beelden in een fantastische animé, die het duidelijk niet van het verhaal moet hebben. Iets minder fantasievol verhaal dan het welbekende Spirited Away, de beelden spreken echter een heel ander verhaal.

The Enigmatic Case is een historische martial-arts- of kungfufilm, en het regisseursdebuut van Johnnie To. Onze held wordt gevangen gehouden omdat hij meer zou weten over waar de goudschat ligt. Na zijn ontsnapping komt hij de heldin tegen, en komen we in de ene na de andere verwikkeling terecht, en overal moet er gevochten worden. Uiteraard overwint de held. Zij (en met haar velen) niet.
Film in VHS-kwaliteit (zowel technisch als inhoudelijk) was niet het gehoopte succes. Dit was voor To reden om nog enkele jaren weer voor tv te gaan werken, voordat hij weer een nieuwe poging waagde.

Lily is verliefd op Jarrod, beiden niet zulke handige mensen. Lily gaat mee met Jarrod naar zijn geboortedorp en trekt bij zijn familie in. Naargelang de film vordert blijk dat al die bottige horkerigheden van Jarrod Lily niet kunnen deren, en Jarrod geeft zijn verzet uiteindelijk op.
Minpuntjes voor de behaagzieke gitaarmuziek, en ook de animatietjes hoeven niet. Blijft daarmee net op drie sterren hangen.

Oostenrijkse oefening in onappetijtelijkheid, die het erg goed doet bij het publiek. Saaie Piet, Dronkelap en B-artiest raken van de weg en zitten de rest van de film opgesloten in de auto van Kurt Waldheim. Als een jongetje komt kijken, denken ze dat het leed geleden is, maar nee. Jongetje blijkt niet zomaar een rotjoch, maar een kampbeul-in-de-dop, die de toenemende honger, stress en vervuiling van het drietal liever blijft observeren dan een vinger toe te steken. Prima zwarte humor.

Dit is het betere kijkdozenwerk. De gebroeders Quay werken onverdroten door aan een oeuvre dat, hoewel overduidelijk geïnspireerd door de surrealist Jan Svankmeyer, behoorlijk eigenzinnig is. Het moet me van het hart dat de sets bij de gebroeders Quay doorgaans aantrekkelijker zijn dan de poppen - wat de animatie minder toegankelijk maakt dan die van de Tsjechische meester. Op je gemak de sfeervolle diorama's in Roodkapje (Witte de Withstraat 13a) bekijken is dan eigenlijk beter. Dit is nog mogelijk na het IFFR, namelijk tot 12 februari.

Caroussel van kiekjes en schetsen van de Antwerpse kunstenares Annemie Van Kerhoven (in de jaren '80 vooral bekend van het collectief Club Moral). Erg at random en de link met Markies De Sade blijft een raadsel.

Een wat morsige politie-inspecteur onderzoekt een moord op vrouw in het havengebied, maar kan allengs slechts tot één conclusie komen: hij was het zelf! Hij herinnert zich natuurlijk niets en er lopen bovendien parallelle moordzaken. Tja, hoe kan dat allemaal.
Retribution is het klassieke Japanse spookverhaal van het Verzopen Wicht, dat we onderhand wel kennen uit de Ring-cyclus. Maar dan toch wél even anders, want na enkele zeer effectieve schokeffecten treedt na verloop een ander soort spel in tussen de held en het spook, dat niet langer wraak wil (zie de recensie van collega Tonio van Vugt over het veelvuldig voorkomen van vrouwelijke geesten in Japanse horror) maar eerder een ongenode gast wordt, die eeuwig blijft hangen. Vervolgens zal de dreiging zich over de hele stad verspreiden, juist omdat de held gespaard wordt. Je zou kunnen zeggen dat de schokeffecten bij Kurosawa plaats maken voor een ongemakkelijk soort vervreemding. Een originele opvatting van het genre en een belangrijke troef - samen met een aangenaam verteltempo en oogstrelende fotografie.

Niet één (zoals in het IFFR-programma is vermeld), maar twee Americana-documentaires. De eerste gaat over de Amerikaanse variant van Koninginnenacht: lange vanuit een stapvoets rijdende auto geschoten beelden van burgers die een plek op de stoep hebben geclaimd voor de optocht van de volgende dag. Je moet wel doorhebben dat het verwijst naar de orkaan Katrina, anders is het doorbijten.
Blasted! is een ronduit hilarisch portret van fans van journalistiekvernieuwer/wapenfreak Hunter Thompson, die in 2006 overleed en in zijn testament te kennen had gegeven zijn as met een kanon te willen laten verspreiden. Op een oproep in een plaatselijke krant reageerden ongeveer 50 bewonderaars die deze taak wel wilden waarnemen. Hiervan worden er enkele geïnterviewd over wat Thompson voor hen betekent, hun persoonlijke raakvlakken en hun politieke standpunten. En ze mogen elk hun kanon uitgebreid demonstreren! Hup, daar gaat weer een bankstel aan flarden. En een ouwe tv. En diverse knuffelbeesten. Enzovoort. Kortom, men is excentriek én welbespraakt en dat is een prettige combinatie. Eén van de meest opgewekte voorstellingen van het festival. Iets voor de NPS?

Vandaag stelde ik mij voor hoe Jonathan Ross in zijn BBC-show ‘Andwea Awnold, diwectow of Wet Woad’ zou aankondigen. Niet helemaal denkbeeldig, want Red Road is bij de Engelse critici een dikke hit.
De film is, dat is inmiddels wel bekend, een onderdeel van een drieluik volgens het Advance Party-concept: drie verschillende regisseurs maken een film met dezelfde cast en karakters, die zich alledrie afspelen in Schotland. In Arnolds lange speelfilmdebuut volgen we Jackie, die op haar beurt in het beveiligingsbedrijf waar ze werkt iemand via camera’s (en later ook op straat) volgt. ‘Who’s that man, and what is he to you’, zo vragen we ons af. Dat ex-bajesklant Clyde iets van doen heeft met de dood van Jackie’s gezin, dat is duidelijk. Maar zoals camera’s, hoe dicht ze ook op iemands huid komen, ons alleen maar iets kunnen vertellen over de buitenkant, zo zal uiteindelijk alleen een directe confrontatie tussen Jackie en Clyde ons dichter bij het hoe en waarom brengen. Een prachtige film, niet zonder suspense, over rouwverwerking en verlossing. De uitstekende actrice Kate Dickie zien we nog wel eens terug in een biopic over Chrissie Hynde, wat ik u brom.
Red Road is overigens een bestaand appartementencomplex in Glasgow, waar veel ex-gevangenen wonen. Merk op dat de kleur rood in de film verder ook opvallend aanwezig is.

Van Arnold gaan we meer horen. Deze film gaat in elk geval direct na het IFFR hier in roulatie.

Stom haar, daar hebben de Walen een uitdrukking voor: een ‘coupe flamande’. Tot zover de taalstrijd in deze Belgische film - al speelt die op de achtergrond ook mee. De grootste strijd vindt namelijk plaats op het familievlak. De tweelingbroers Thierry en François, hierna te noemen Kwik en Flupke, zijn volwassen maar wonen nog steeds bij hun gescheiden moeder (Isabelle Huppert) in een gigantisch landhuis. Kwik en Flupke hangen wat op de bank, crossen wat met de motor en schieten wat met de buks op ratten. Moeder wil nog wat van haar leven maken en maakt plannen om het huis te verkopen en samen te leven met haar buurman Jan, geheel tegen de wens van de kinderen. De plaagstootjes aan moeders adres in het begin van de film nemen een serieuzere wending (waarbij ook vader en buurman Jan hun rol spelen). Al gauw staan Kwik en Flupke ook tegenover elkaar, elk een afspiegeling van één der ouders.
Joachim Lafosse bouwt zijn film zorgvuldig op: eerst verbale humor en slapstick in goede modern-Waalse traditie om het publiek te laten lachen, waarna de mokerslag kan worden uitgedeeld. Benoît Mariage ontmoet de gebroeders Dardenne, zeg maar. Waarbij ook het ijzersterke spel van de cast niet ongenoemd mag blijven. Er wordt veel gegeten in de film (de helft van de dialogen speelt zich rond de eettafel af), dus ga hem niet zoals ik met een lege maag zien, want dat leidt uiteindelijk maar af.

Nue-propriété gaat in april in de Nederlandse bioscoop draaien, en draait momenteel al in België.

Op het Filmfestival Rotterdam zien Waa & Arianne films die nooit vertoond zijn

Nadat het tijdschrift Vogue de film The Devil wears Prada kreeg, kon je er op wachten: dat het tijdschrift Viva ook een eigen film zou krijgen. Met de film Viva is dat inderdaad gebeurd. We volgen de ontwikkelingen van een frisse jonge meid vanaf het moment dat zij op de Viva-redactie binnenkomt. Trouw aan de Viva-formule zit de film vol huis-tuin-en-keuken-intriges en goede raad, en ontbreken ook de naakte, hoofdloze lichamen - in een bloederige variant op de rubriek ‘Anybody’ - niet. Na een uitgebreide Viva-brainwash eindigt onze jonge heldin uiteindelijk breiend op de bank, klaar voor de Libelle. What's next? Een coming-of-age-film voor Yes-lezeressen? (AH)

Tevens op Sargasso.

Het moet voor de fans toch even slikken zijn geweest dat Miike Takashi dit jaar schittert door afwezigheid in de programmering. Wat is nou een IFFR zonder deze Japanse veelfilmer, en hoe kan het Rotterdämmerung-programma nou zonder minstens één film waarin de meesterchoquer alle mogelijke lichaamssappen over het witte doek laat stromen? Ook opvallend: geen enkele film met de Japanse Johnny Depp, Asano Tadanobu (Ichi The Killer), die in voorgaande jaren altijd wel opdook in minstens drie films, de een nog bizarder dan de ander.
Gelukkig zijn usual suspects Shinya Tsukamoto (Gemini, Vital) en Kiyoshi Kurosawa (Pulse, Cure) er dit jaar wel met respectievelijk Nightmare Detective en Retribution. Die laatste is een Japans spookverhaal zoals we dat weliswaar al vaker hebben gezien, maar Kurosawa (géén familie) weet er een sfeervolle en originele draai aan te geven en vermengt het klassieke spookverhaal met seriemoorden. Wie bekend is met zijn eerdere films, met name Pulse, zal het opvallen dat hij bepaalde stijlmiddelen ook hier weer gebruikt, maar dat noemen we gewoon auteurscinema, van een auteur met een zéér eigen handschrift.
Ooit vroeg ik een Japanse vriendin waarom spoken en geesten in Japan bijna altijd vrouwen of kinderen zijn. In Japan, zo luidde haar antwoord, zijn het de zwakkeren en onderdrukten die na hun dood wraak komen nemen op de levenden. In de patriarchale Japanse maatschappij worden de vrouwen en kinderen na hun dood dus het meest gevreesd. Retribution is daar geen uitzondering op. En oordopjes mee, want die spoken kunnen verdomde hard en hoog gillen.

Er zijn van die festivalfilms die op het juiste moment komen, na twee loodzware Tiger-kandidaten bijvoorbeeld. Eagle vs Shark is zo’n film, van de Nieuw-Zeelandse regisseur Taika Waititi. Die naam lijkt wel een tropisch drankje, maar de film zelf is een allesbehalve exotische komedie over nerdliefde, waarin Theo & Thea-humor wordt afgewisseld met een dosis zwarte. Lily is het soort meisje dat bij het troosteloze Meaty Boy-fastfoodrestaurant ontslagen wordt via een loterij, om erachter te komen dat haar naam op álle briefjes stond. Ze is verliefd op Jarrod, een 25-jarige met de geestelijke en empatische vermogens van een 10-jarige. Jarrod ‘ontwerpt’ kaarsen, draagt het gruwelijkste matje sinds Lou Reed en heeft één doel in zijn leven: wraak nemen op zijn pestkop van de lagere school.
Net als in Ex Drummer zijn alle personages dom, lelijk en soms zelfs een beetje gemeen, maar onder al die paarsgroene trainingspakken kloppen wél Gouden Harten. En zelfs de grootste nerd ziet dat er achter de gebitsprotheses en moedervlek van hoofdrolspeelster Loren Horsley best een héél mooi meisje schuilgaat. Het is haar charismatische en humoristische spel dat de film zijn hart verleent. Dát, en de aandoenlijke stopmotion-animatie met appeltjes.

Persoonlijke favoriet Tsukamoto (Tetsuo I en II, Tokyo Fist, Gemini, A Snake of June) stelt dit keer teleur. Nightmare Detective is een variant op het idee van de Nightmare on Elmstreet-cyclus. Zelfmoordenaars-in-spé worden in hun dromen bezocht door een soort psychische vampier (gespeeld door de regisseur zelf), die ze over het randje helpt en de halsslagader doet openen. De politie trekt uiteraard de voor de handliggende conclusies, maar dan blijkt er een aanwijzing voor moord te zijn: allen hebben kort voor hun dood hetzelfde nummer gebeld. Dan wordt de hulp van de -overigens zelf ook suïcidale- titeldrager ingeroepen.
Nightmare Detective voegt weinig of niets toe aan de overigens verder boeiende evolutie van Tsukamotos oeuvre. Of het zou moeten zijn dat zijn nieuwste op maat lijkt te zijn gemaakt voor de Hollywood-remake (zoals collega Marinus de Ruiter opmerkte). Misschien dat filmmoeheid bij ondergetekende zijn tol begint te eisen, maar het beproefde stijlmiddel van schokkerige, uit de hand geschoten beelden die de dreiging in de droomscènes moet weergeven, komt onderhand over als een zwaktebod van iemand die tot de belangrijkste visuele vernieuwers van de jaren '90 gerekend mag worden.

Oftewel: ook nerds hebben liefde nodig. Een thema dat wel voldoende verkend is door Todd Solondz (Happiness, Welcome to the Dollhouse). Lily ontmoet haar prins Jarrod in de fastfoodtent waar ze werkt. Op een bespottelijk verkleedpartijtje (zij is verkleed als haai, hij als adelaar) raakt het ‘aan’. Jarrod is inmiddels 25 en heeft zelfs al een dochter, maar gedraagt zich alsof hij 9 is. Hij is onverminderd geobsedeerd door de gedachte aan wraak op ‘zijn’ pestkop van school. Ook de rest van zijn familie en omgeving bestaat uit nerds. Zijn oudere broer was de enige met talenten, maar die is dood. Doordat Eagle vs Shark zo’n karikaturale kneuzenparade is, blijft de dramatische kant van het script (zelfmoord van de broer, depressie van de vader) een slag in de lucht - zo’n beetje als Jarrods nunchaku’s. De korte stukjes animatie (over een klokhuis en een rotte appel) zijn echter vrolijkmakend en halen op het nippertje de derde waarderingsster binnen.

Britse soldaten die in Irak de orde en democratie er even in komen kloppen, dat is natuurlijk bollocks. The Mark of Cain is een actuele, maar voorspelbare film, want van het groepje betrokken militairen heb je meteen door hoe ze elk met de gevolgen van hun wangedrag zullen omgaan. Nu kan een kleine oorlogsanekdote grootste cinema opleveren (denk aan Paths of Glory of Full Metal Jacket bijvoorbeeld), maar dit lijkt rechtstreeks voor tv gemaakt.