Peter Moerenhout
Serge Baeken - Sugar
*****
(Blloan)
Sugar is een topstrip. Fantastisch getekend, ontroerend en bovendien ook geschikt voor het hele gezin, van jong tot oud. Rep u naar de winkel alvorens het boek uitverkocht is. Het is niet nodig om verder te lezen, geloof me vrij, eenieder die deze strip blind koopt en hem niet fantastisch vindt mag bij mij zijn geld komen terug halen. (In ruil voor de strip natuurlijk, die ik dan over een jaar of tien voor veel geld kan laten veilen.)

Ah, u leest verder, ongelovig Thomas. Okay, enkele argumenten dan maar. Serge Baeken zou geen onbekende mogen zijn. Sommige recensenten zullen misschien gewag maken van een “goed bewaard geheim” omdat de man nog niet zoveel stripwerk gepubliceerd heeft. Van iemand die geregeld illustraties in Knack, Focus, NRC Handelsblad, De Tijd en De Morgen publiceert (en in sommige gevallen “gepubliceerd heeft”), CD-hoezen en dergelijke meer ontworpen heeft en constant op evenementen als de Boekenbeurs live tekendemonstraties geeft valt echter moeilijk te zeggen dat hij ergens in een verdomhoekje zat. De kans is dus groot dat u ooit al eens werk van Baeken gezien heeft. Wat u misschien nog nooit gedaan heeft is werk van Baeken gelezen. En dat is spijtig, want de man is een auteur pur sang. Getuige: Sugar.

Baeken beschrijft in dit boek de levens van de katten die zijn pad kruisten en doet dat uit het standpunt van de katten zelf. Via hen maken we kennis met Serge zelf, zijn vrouw Ann, zijn dochter Carmen en nog wat nevenfiguren. Verwacht geen rode draad of een plot. Het boek is een verzameling anekdotes, gebeurtenissen en situaties die samen een totaalbeeld vormen van het leven als kat ten huize Baeken. Er valt ook amper dialoog te bespeuren in Sugar. De meeste katten denken nu eenmaal niet in volzinnen. En toch noem ik Baeken een auteur. Omdat elk kort verhaaltje een minutieus geconstrueerd pareltje is. Omdat Baeken me met weinig woorden een keer of vijf tot op het bot wist te ontroeren. Omdat ik weet dat verhalen die simpel overkomen, maar toch fantastisch in elkaar zitten het moeilijkste zijn om te maken want men minder woorden en wapens ter beschikking heeft om ze te construeren. Omdat de verschillende deeltjes van dit boek samen een prachtige mozaïekvertelling vormen.

Ook de tekeningen zijn geen kattenpis. (Sorry.) Baeken hanteert voor de personages een simpele klare lijn die het makkelijk maakt emoties over te brengen maar werkt achtergronden vaak gedetailleerder uit om zo het verhaal te aarden in de realiteit. Het resultaat zijn personages waar je om geeft en een verhaal waar je gegarandeerd wordt ingezogen. Zelfs de katten zijn voorzien van een zeer expressieve mimiek. Sommige recensenten zullen dit boek ook “experimenteel” noemen. Laat u daar niet door afschrikken. Los van het feit dat de technieken die Baeken aanwendt al meer dan vijftig jaar bestaan moet u immers weten dat “experimenteel” zeker niet wil zeggen “moeilijk”.

Ik wordt even technisch: elke pagina van Sugar bestaat uit 24 hokjes zonder goot. Maar die vormen niet altijd 24 aparte prenten. Soms wordt één locatie weergegeven in een deel van de prenten (bijvoorbeeld een huiskamer), maar zien we een personage wel in een aantal prenten opduiken. Een gewiekste manier om ritme en het verstrijken van tijd weer te geven. De katten springen van prentje naar prentje als het ware. Dat zijn niet meteen experimentele technieken omdat ze al minstens 50 jaar bestaan. Wat Baeken wel doet is deze technieken volledig naar zijn hand zetten. Omdat er vaak wordt gekeken vanuit het standpunt van een kat zijn sommige pagina’s een ware lust voor het oog. Grafische puzzels waaruit de actieve lezer het totaalbeeld bij elkaar kan passen of zichzelf helemaal kan verliezen in het kat zijn. Soit, ik kan met nog wat termen en superlatieven goochelen, maar het is de strip zelf die telt. Misschien had ik u beter in mijn inleiding proberen overtuigen om gewoon naar de prenten bij deze recensie te kijken. Die zeggen veel. Waarschijnlijk is ieder onder u bij het zien ervan richting stripwinkel gespurt en praat ik nu tegen een lege zaal. Dat zou sneu zijn voor het werk dat ik in deze recensie stak, maar wel terecht.