Marinus de Ruiter
Shining - Blackjazz info
*****
(Indie/Petting Zoo)
10-02-2010 17:00
Blackjazz
Er is niets behaaglijks aan Blackjazz, de vijfde cd van de Noorse band Shining. Alles klinkt schel, fel en hard; dit is muziek gemaakt om te overdonderen. Shining is een jazzgroep die heel overtuigend de kant van de metal heeft gekozen. De elektrische gitaren, de saxofoons én de synthesizers knallen uit de speakers om bijna onherkenbaar samen te komen in monstrueuze riffs. De complexe ritmes, strakke arrangementen en razendsnelle passages doen denken aan eerdere metal-jazz-crossovers als John Zorns Naked City en Special Defects, het project van Meshuggah-gitarist Fredrik Thordendal. Anders dan bij de meeste jazz ligt de nadruk niet op solo's; in plaats daarvan stapelt de groep laag op laag en bereikt daarmee bij elk nummer een bijna ondraaglijk, topzwaar hoogtepunt.

De vier musici uit Oslo presenteerden zich voorheen als typische muziekschoolvirtuozen in studentikoos outfit. Tegenwoordig komen ze volledig in het zwart het podium op. De subtiele post-jazz uit hun begintijd is van het repertoire geschrapt. Shining is op het donkere pad beland door metalbands als Enslaved, waarmee tijdens toernees het podium gedeeld werd. Zanger Grutle Kjellson van Enslaved zingt mee op Blackjazz. De King Crimson-cover '21st Century Schizoid Man' slaat de spijker op zijn kop; net als het veertig jaar oude origineel confronteert Shining de luisteraar op brute wijze met de zelfkant van de samenleving. Dan is er de fascinatie voor black metal; Shining laat de kerkverbrandingen en de moorden die het genre berucht maakten achterwege en integreert alleen de muzikale extremiteiten, zoals gorgelende krijsstemmen en stampende gitaar- en synthesizerriffs.

Shining kiest in alles de overtreffende trap. In plaats van melodieën wordt de luisteraar overstelpt met het geluid van loeiende sirenes, hysterische menigtes en overbelaste instrumenten. Producer Sean Beavan (Slayer, Nine Inch Nails) gaf Blackjazz een typische eigentijdse metalsound, waarbij alle klanken naar het hoogste niveau zijn opgedrukt. Metal is altijd op zoek naar nog extremere varianten en het is verrassend dat juist een jazzgroep een geslaagde poging doet om het genre een schop vooruit te geven.

Shining speelt 19 maart 2010 in Metropool (Hengelo), 15 en 17 april 2010 op het Roadburn Festival in 013, Tilburg (17 april samen met Enslaved) en 18 april in Vera (Groningen).

Shining