Wat moet je als regering doen in geval van een internationale crisissituatie? Om op die vraag een begin van een antwoord te krijgen, kunnen zogenoemde war games worden 'gespeeld': je zet een aantal topfunctionarissen bij elkaar, en laat ze tijdens een driedaagse sessie formuleren wat nodig is om de crisis te bezweren. Dat levert dan een draaiboek - een 'war book' - op dat je kunt gebruiken wanneer zich werkelijk zo'n noodsituatie voordoet.

Dat is het uitgangspunt van War Book, de openingsfilm van het IFFR gisteravond. Een boeiende en clevere politieke thriller, die vrij luchtig begint maar gaandeweg een grimmiger toon krijgt als de negen 'spelers' steeds meer met hun rug tegen de muur komen te staan. Niet alleen escaleert de hypothetische crisis in die drie dagen tot een verbijsterend armageddon dat alle morele en ethische overwegingen van tafel veegt, maar bovendien zijn er steeds hoger opspelende persoonlijke irritaties en geschillen die de groepsdynamiek op scherp zetten.

Eigenlijk is er erg weinig mis met War Book. Regisseur Tom Harper en scenarist Jack Thorne hebben het verhaal knap en geloofwaardig uitgewerkt. Het samenspel van de negen acteurs, met Ben Chaplin als bekendste, is fascinerend om naar te kijken, en de dialogen zijn scherp en gevat. Het enige nadeel is het bij tijd en wijle zeer hoge tempo, waardoor de film voor ondertitellezers bijna net zo'n uitputtingsslag is als de war book-sessie voor de negen spelers.

Wij weten wel waarom ze die handige site hebben bedacht...

De drempel voor Oost-Europese films ligt hoog bij Nederlandse distributeurs, dus als er hier een film uit het voormalige Oostblok te zien is, heb je een gerede kans dat die de moeite waard is. Die stelling wordt weer eens bewezen door The Tribe van de Oekraïense regisseur Myroslav Slaboshpytskiy, een film die op het IFFR voor het eerst te zien zal zijn (en daarna in de filmhuizen). In 2011 werd Slaboshpytskiy's Deafness al in Rotterdam vertoond, een korte film (11 min.) die je kunt beschouwen als een voorstudie voor The Tribe.

De film speelt zich af op een doveninstituut in Kiev, waar een jeugdbende van doven zich bezighoudt met diefstal en prostitutie. (Voor wie daarvan opkijkt: in Oost-Europa schijnen maffia-achtige organisaties van doven te bestaan). Nieuwkomer Sergey werkt zich op naar de subtop van de bende, wordt verliefd op een van de prostituees - ook doof ja - en zet daarmee de verhoudingen op scherp, hetgeen gepaard gaat met steeds meer geweld.

Het verhaal is opgebouwd uit vrij lange scènes die vaak van enige afstand gefilmd zijn vanuit een statisch gezichtspunt, waardoor de kijker op een afstand geplaatst wordt. Die afstandelijkheid wordt nog vergroot doordat de gebarentaal van de doven niet ondertiteld is - op de geluidsband staan enkel bewegings- en achtergrondgeluiden (en goddank ook geen muziek). Maar ook al zijn de dialogen volledig onbegrijpelijk, het verhaal is volkomen helder - het is alleen net alsof je buiten staat en door het raam naar binnen kijkt. Noem het een truc, maar het is wel een truc die werkt: The Tribe verslapt geen moment, tot aan de ontnuchterende climax toe.