De Franse Alpen staan bekend als een streek vol achterlijke Hillbillies; inteeltboertjes met afzichtelijke kropgezwellen. Hier zoomen we in op een vijfhoek niet zover ten noorden van Marseille, die een uitzonderlijk hoog aantal passiemoorden en gevallen van amok en krankzinnigheid heeft opgeleverd. Wordt deze gekte veroorzaakt door de immer waaiende wind, vitaminegebrek, inteelt, een cultuur van wrok en achterdocht of misschien uit Marseille gevluchte gangsters? Een dergelijk onderwerp is fascinerend genoeg om dieper in te gaan op mogelijke oorzaken, maar helaas kiest de regisseur ervoor om dit soort verklaringen slechts losjes aan te stippen en anekdote op anekdote te stapelen zonder dat we er echt iets wijzer van worden. De geinterviewde dorpsbewoners zijn zelf ook een beetje raar, ze kletsen erop los en het landschap is prachtig om te zien, maar de structuur is te rommelig en de reenactments te lullig. Veelbelovend onderwerp, gemiste kans.

In Het Parool verscheen recent een wat zuur, paginagroot stuk van Jos van der Burg. Het IFFR zou ‘het’ kwijt zijn, de laatste filmregisseur van belang waarvan het festival kon zeggen dat ze hem ‘ontdekt’ hadden, is Christopher Nolan (Memento, The Dark Night), en dat was in 1999. Bovendien, aldus Van der Burg, was zijn Following (beloond met een Tiger Award) al op twee eerdere buitenlandse festivals te zien geweest. Nou en, zult u zeggen, het IFFR was er anders toch maar mooi vroeg bij. En Van der Burg vergeet maar even gemakshalve dat Let The Right One In, door de Nederlandse journalisten uitgeroepen tot Film van 2009, al in 2008 in Rotterdam te zien was. Maar Van der Burg houdt vol dat er al 10 jaar geen spraakmakende films te zien zijn geweest. Is dat terecht? Nee, Let The Right One In is slechts één van de vele voltreffers die het festival programmeerde. Het is alleen de vraag of het festival dat zelf eigenlijk wel doorheeft. Tomas Alfredsons gelauwerde meesterwerk werd in elk geval door het festival nauwelijks als zodanig herkend. De film kreeg geen overdreven aandacht, was slechts een van de zovele wereldprémières. Pas nadat de laatste voorstelling had plaatsgevonden werd het dé film die je gezien moest hebben.

Van der Burg heeft dus wel gelijk als hij bedoelt dat het IFFR zijn pijlen richt op de verkeerde films. Hij haalt daarbij de openingsfilm van vorig jaar aan, The Hungry Ghosts van Sopranos-acteur Michael Imperioli, een keuze die leek te zijn ingegeven door opportunistische motieven, zoals de populariteit van de acteurs. De film zelf was op zijn best een aardig tv-drama en heeft inmiddels nog steeds geen distributeur.

Afgaande op de openingsfilms van de laatste jaren zou je inderdaad zeggen dat het IFFR geen gelukkige keuzes maakt. Ook Paju is een film die er niet uitspringt, en dat terwijl er in Korea heel wat goede films worden gemaakt. Bovendien lijdt de tweede film van Tiger Award-winnares Chan-Ok Park aan een - zeker in het eerste halfuur verwarrend - flasforward/flashbackeuvel, als een melodrama dat meer wil zijn dan het eigenlijk is (NB: Christopher Nolan liet ons zien hoe de flashback de hoofdrol in een film voor zijn rekening kan nemen). En hoewel het met het groeiende aantal mondiale filmfestivals steeds moeilijker wordt om een wereldprémière als openingsfilm te hebben, lijkt het festival met de keuze van de openingsfilms bang om werkelijk een eigenzinnige keuze te maken, bang om het publiek af te schrikken met een film die wel eens verkeerd zou kunnen vallen, zoals Let The Right One In, die je natuurlijk per ongeluk voor een genrefilm zou kunnen aanzien. Gelukkig kan het publiek altijd zelf nog keuzes maken…

Uit Enschede komt nooit veel nieuws, behalve dan op die ene dag in mei 2000. De vuurwerkramp dus. Inmiddels een cold case, maar met de persoonlijke betrokkenheid van de regisseuse - ze heeft in de nu bekende wijk Roombeek gewoond gewoond, stond op het punt naar Amsterdam te verhuizen en poef, plots waren de verhuizers ook niet meer nodig - wordt het toch nog wat. De zondebok André de Vries werd na drie jaar vrijgesproken, dus als die het niet heeft aangestoken, tja, wie of wat zat er dan wel achter. We gaan op visite bij een serie betrokkenen die er allemaal hun eigen samenzweringstheorieen op na houden. Dat heb je nu eenmaal met zo'n berg onbeantwoorde vragen. Bussink weet de in Duitsland ondergedoken De vries op te sporen, maar een 'oplossing' brengt dit natuurlijk niet in zicht. Net voordat het verhaal inzakt, gebeurt er iets ongelooflijks: in de garage bij de buren van een getraumatiseerde brandweerman vat een partijtje vuurwerk vlam. Een duivels staaltje ironie komt te hulp.

En net als vorig jaar, en het jaar daarvoor en daarvoor, is er op het IFFR weer zo'n fraaie Zone 5300-freecard voor uw collectie. Dit keer is het de beurt aan Dieter Van der Ougstraete, die deze illustratie bij de film Religilous eerder maakte voor onze film- en dvd-rubriek. Hij ligt verspreid over de diverse IFFR-locaties voor de gelukkige vinder.

De film opent met een wide shot van een lege vlakte, waar van links een lijkkist naar de kuil in het midden wordt gedragen. De regisseur heeft dus een zwak voor mooifilmerij, dat is vaak oppassen geblazen. De eerste helft van de film vertelt over de reis die de oude man maakt om zijn gehoornde (bezeten!) accordeon terug te brengen naar de maker, de jongeling wil mee en laat zich niet afpoeieren. Een reis waarbij de melancholie van het instrument tot zijn recht komt in een paar sympathieke scenes, maar daarna is de inspiratie al snel op.

Matige films kunnen opgepimpt worden door aan het eind alles in de hens te zetten. Stille hoop daarop blijkt hier loos.

De bizarste film op het IFFR - er zit er altijd wel eentje bij die op die titel aanspraak kan maken - komt dit keer wellicht uit de oude doos. Nekromantik 1 (1991) van Jörg Buttgereit, dat wordt vertoond in het Signals - RE: Reloaded-programma, werd indertijd in diverse landen verboden en kreeg bijgevolg een absolute cultstatus. Of je hem goed of slecht vindt, Nekromantik 1 is onvergetelijk. Dit trashy gefilmd verhaal over een driehoeksverhouding van een necrofiel stel en een ver in ontbinding verkerend verkeersslachtoffer zal ook bij de gemiddelde zombiefilmfan nogal ontregelend werken. Heel Duits allemaal, deze combinatie van zwarte romantiek en perversie, maar óók grappig (voor wie het wil zien). De lowbudgettechnieken (denk: papier maché) hebben een surrealistische werking, met name de combinatie van uiterst smerige beelden en Richard Clayderman-achtige pianoklanken in de 'bedscène'. Deze werden met een experimentele cameratechniek gedraaid, en Buttgereit en zijn vrienden waren zelf verbaasd over het resultaat. Hij zei daarover ooit in een interview: 'Wir haben damals nicht schlecht gestaunt!'
Buttgereit draaide nog een sequel (Nekromantik 2: Return of the Loving Dead) en twee andere films: Schramm en Der Todesking, waaruit het basisgegeven van de vervloekte videoboodschap gejat werd voor de Ringu-cyclus, totdat zijn minifimmaatschappijtje Jelenksy & Buttgereit kapot werd geprocedeerd door Warner Brothers vanwege een parodiërend logo. Zijn naam was echter al gemaakt. Terecht of niet? Dat maakt u zelf maar uit op 4 februari in Lantaren 2. (de enige vertoning op dit IFFR)