Tonio van Vugt
A Hole In My Heart info
*****
Lukas Moodysson
04-02-2005 10:15 Cinerama 3
Stelling: ‘Lukas Moodyssons opvolger van het hartverscheurende Lilya 4-ever is een weinig fijnzinnige aanklacht tegen de porno-industrie. Met veel close-ups van vrouwelijke genitaliën. Wegblijven!’. De stelling komt deze keer van de Volkskrant.

De toetsing: ‘A Hole In My Heart’ mag dan weinig fijnzinnnig zijn, het is géén aanklacht tegen de porno-industrie als zodaning. Moodyssons pijlen zijn gericht op de media in bredere zin (reality-programma’s, internet) en bovenal het onvermogen van mensen om één op één met elkaar te communiceren. Dat Moodysson daarbij het gegeven gebruikt van drie mensen die in een weekend een alle grenzen overschrijdende amateurporno filmen, is in mijn ogen eigenlijk bijzaak. Om te zeggen dat een weekendje kamperen bij deze personages dezelfde demonen naar boven had gehaald gaat te ver, maar ik bedoel maar te zeggen dat je soms verder moet kijken dan de vorm, ook al is die dan nog zo expliciet.
Tess hunkert naar aandacht en erkenning; haar vriend Geko kan die haar alleen geven in de vorm van liefdeloze seks, en wel in alle openingen die Tess heeft. Rickard, in wiens flat de opnamen worden gemaakt, heeft een al even getroubleerde relatie met zijn misvormde zoon Eric, een goth die zichzelf heeft opgesloten in zijn kamer en zijn vader verafschuwt (de scène waarin hij voor zijn vader een glaasje water haalt is onbetaalbaar). Tess heeft gesolliciteerd bij Big Brother, maar neemt ook genoegen met een rol in een porno, iets wat ze al vanaf haar twaalfde ambieert. Ze wordt verkracht en in de mond gekotst, maar blijft desondanks terugkomen. Wie hier geen hoop in ziet, heeft zonder meer gelijk en haakt af (al viel het met het aantal weglopers in een zo goed als uitverkocht Cinerama om kwart over tien ’s ochtends nog behoorlijk mee; de meter bleef op vier steken). Maar wie de film tot het einde uitzit, wordt door moralist Moodysson beloond met een sprankje hoop voor de mensheid; als zelfs de ongeneeslijkste gevallen (en daar mogen we de personages in deze film toch toe rekenen) in staat zijn tot oprechte liefde en troost, ook al moeten daarvoor eerst alle poorten van de hel open en een enkel lijk uit de kast, dan is niet alles verloren in deze onmenselijke maatschappij. Zoals Tess tijdens een van de schaarse intieme momenten in de film tegen Eric zegt: “Zelfs in het donkerste bos staat een boom waar fruit aan groeit” In die zin kan ‘A Hole In My Heart’ ook voor de kijker een louterende werking hebben op onze eigen demonen; dat geldt overigens ook voor Volkskrant-recensenten.
Tonio van Vugt
Café Lumière info
*****
Hou Hsaio-hsien
03-02-2005 20:30 Cinerama 3
Stelling: De festivalgids spreekt van ‘observaties in de geest van Ozu’, en dus valt te vrezen voor minutenlange shots van groeiend gras en opdrogende verf.

De toetsing: We zien iemand in real time op haar gemak een kopje koffie drinken. We zien iemand een biertje drinken en een bakje rijst eten, eveneens in real time. We zien hoe iemand met de trein reist. We zien hoe iemand van de trein gehaald wordt. We zien iemand uit het raam staren, minutenlang. Er wordt een telefoongesprek gevoerd. We zien iemand uit beeld verdwijnen, we zien een leeg decor, en we zien iemand weer in beeld verschijnen, en ondertussen is de kijker alweer vergeten wat het personage ook alweer buiten beeld ging doen. Op éénderde in de film vertelt een schrijfster aan haar ouders dat ze zwanger is van haar Taiwanese vriend, maar dat ze niet met hem wil trouwen. Wel gaat ze met een boekverkoper (Tadanabu Asano, inderdaad, hij alwéér) trainspotten, en op zoek naar een café dat ze niet vinden (maar ze lijken er ook niet erg hun best voor te doen). Aan het eind van de film, na ontelbare kopjes koffie en thee en glaasjes saké, wil papa nog steeds niet over de zwangerschap praten, en besluit dochterlief de trein te pakken. Enzovoort. Aangaande de stelling zou je kunnen zeggen dat ‘Café Lumière’ van een serene saaiheid is, af en toe hinderlijk onderbroken door een dialoog. Je zou ook kunnen stellen dat, zodra het schilderen van een muur oneindig veel interessanter lijkt dan de film die je zojuist gezien hebt, die film met een probleem kampt. Eén extra ster voor de aanwezigheid van Tadanabu Asano, zodat het niet helemáál verloren tijd was.
*****
David Jarab
30-01-2005 15:00 Venster 3
Stelling: De festivalcatalogus strooit met vergelijkingen met het werk van Louis Buñuel en Jan Svankmajer; tien tegen één dat díe verwachtingen niet worden waargemaakt.

De toetsing: Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ‘Vaterland’ komt nog niet in de buurt van de cinematografische verbeelding van een Buñuel of Svankmajer, maar daar kan de regisseur niets aan doen (vooropgesteld dat hij niet zijn eigen catalogustekst schrijft). Wat blijft is een niet onaangenaam vreemde film over een trio broers dat na lange tijd terugkeert op het landgoed van hun ouders, om daar de traditionele jacht te openen op geheimzinnige boswezens die men skeleters noemt. Je hoeft geen Einstein te zijn om na vijf minuten al te raden om wat prooi het hier gaat. Gooi er verder nog wat mumbo jumbo tegenaan en je hebt al snel een surrealistisch sfeertje, dat helaas nogal prozaïsch en soms ronduit lelijk wordt gefilmd. Het einde van de film zou door een catalogus-journalist wellicht omschreven worden als een ode aan ‘Easy Rider’. Hoofdrolspeler Karel Rooden kent u wellicht nog als Rasputin uit ‘Hellboy’; halverwege ‘Vaterland’ realiseert Rooden zich dat hij in de verkeerde film zit en scheert hij zijn baard af, en verandert aldus in een variant op een Pruisische generaal.
Tonio van Vugt
Egoshooter info
*****
Christian Becker & Olivier Schwabe
01-02-2005 18:00 Cinerama 2
Stelling: Mijn god, niet wéér een onuitstaanbare tiener die alles wat los en vast zit, filmt met zijn camera, inclusief het neukende vriendinnetje van zijn broer.

De toetsing: Het meest onverwachte moment in de film komt wanneer de film breekt. Wanneer de film weer gerepareerd is, krijgen we nog de laatste twee minuten en de aftiteling, die ons geen nieuwe inzichten verschaffen in de puisterige tiener Jakob. Jakob filmt zichzelf, mensen in de metro, zijn broer, het vriendinnetje van zijn broer en zijn eigen vriendinnetje. We zien Jakobs onzekerheden en onvermogen om echt te communiceren (het is een euvel waar wel meer IFFR-filmprotagonisten last van hebben). We zien ook hoe hij geobsedeerd is door het zwangere vriendinnetje van zijn broer, die Jakob tijdens een gefilmde vrijpartij een betekenisvolle blik toewerpt. We zien Jakob en een vriend het huis van volslagen onbekenden, die zo dom waren de deur open te laten staan, kort en klein slaan. Waarom? De kijker komt het niet te weten, zoals dat wel vaker het geval is in een IFFR-film. Dames en heren filmmakers, doe volgende keer eens gek, en gebruik de videodagboekvorm eens binnen een meer narratieve context; dat is niet vies en helpt tegen het in slaap vallen. Film hoeft niet altíjd als het leven zelf te zijn, tenslotte.
Conclusie: niet goed, niet slecht, alleen een beetje overbodig. Wat zag producent Wim Wenders in dit project wat wij niet zagen?
*****
Aleksandar Manic
01-02-2005 20:00 Venster 1
Stelling: Het is weer makkelijk scoren met een koddige documentaire over die kleurrijke zigeuners: camera aan en de gulle lach volgt vanzelf.

De toetsing: Oom Muzo, de intellectueel van de Macedonische Roma-zigeunerhoofdstad Shutka, schrijft al 20 jaar aan een woordenboek, en levert ook de teksten aan charmezanger Remko. Die teksten krijgt Muzo direct van God, en wanneer Remko op een dag een tekst weigert zakt hij natuurlijk meteen naar de onderste regionen van de Shutka Top 40. In Shutka wordt op vampiers gejaagd, die je kunt herkennen door je kleding binnenstebuiten aan te trekken en door de armen van de vampierjager Suljo te koekeloeren. In Shutka komen meer demonen voor dan waar ook ter wereld (Sunnydale is er niets bij), en die worden bestreden door onder andere tante Didara, bijgenaamd The Terminator. Er is een man die niet als boom in Shutka wil reïncarnereen en daarom alle bomen in het stadje omzaagt. Er worden kampioenschappen gehouden wie de grootste en schoonste (!) illegale cassettebandjesverzameling van Shutka bezit. Er is een grafschenner die vol trots voor de camera toont hoe hij de plaatselijke begraafplaats van alle kruizen berooft. Er is de boomlange derwisj die met een opdondertje trouwt, er is de dorpshomo annex travestiet, er zijn paarden die zijn bezeten van demonen met varkenskoppen en rode oogjes. Shutka, kortom, is een rariteitenkabinet en een freakshow, en je vermoedt dat het hier een mockumentary betreft, waarin de regisseur authentieke beelden van een parodistisch commentaar voorziet. Maar nee, alles wat je ziet is echt. Regisseur Aleksandar Manic, een innemende en welbespraakte man, kwam op het spoor van Shutka omdat hij hoorde dat men er op vampiers jaagt. Hij had nooit verwacht op zo’n goudmijn te stuiten. Nadat hij eenmaal het vertrouwen van de Roma-bevolking had gewonnen (iets wat je niet zomaar doet), gaven de mensen zich bloot. Hoewel… niemand zat te popelen om voor het oog van de camera te verliezen in de cassettebandjescompetitie. ‘The Shutka Book Of Records’ moet je zien om te geloven.
Tonio van Vugt
Calvaire info
*****
Fabrice Du Welz
31-01-2005 23:15 Luxor
Stelling: Een charmezanger verdwaalt in de Ardennen en valt in de handen van een fraai zootje inteelt. Klinkt als een Waalse remake van ‘The Texas Chainsaw Massacre’, en we hadden al een Amerikaanse remake.

De toetsing: ‘Calvaire’ mag dan wel herinneringen oproepen aan ‘TTCM’ en ‘Deliverance’, het is een volstrekt originele film, en eerder een eerbetoon aan bovengenoemde films dan een flauwe rip-off, met een gelijke dosis inktzwarte humor en bloedrode horror. Van de producenten van de festivalhit ‘Aaltra’, dus dan weet u in welke hoek u het moet zoeken. Zonder al te veel weg te willen geven, kunnen we u wel verklappen dat de scène in het dorpscafé nu al de meest onvergetelijke is die we op het hele festival hebben gezien. Het verdient aanbeveling om uw vakantie in de Ardennen even met een jaartje uit te stellen na het zien van deze film, die steeds beter wordt naarmate hij zich vastbijt in het geheugen. Meesterlijk!
Tonio van Vugt
Innocence info
*****
Lucile Hadzihalilovic
30-01-2005 17:15 Venster 3
Stelling: Wanneer de festivalcatalogus spreekt van ‘elementen van een psychologische thriller en een vleugje horror, zijn dat doorgaans valse voorwendselen om de genreliefhebber de zaal in te lokken.

De toetsing: Hoewel de film intrigerend begint - klein meisje staat op uit doodskist en wordt verwelkomd door andere meisjes in haar nieuwe leefwereld, die bestaat uit een soort kostschool in een sprookjesachtig park, omringd door een grote muur - krijgen we algauw een stortvloed van metaforen voor de kiezen waar de kijker u tegen zegt. Want van symboliek zagen de Fransen, al dan niet import, flinke planken. Uiteraard staat de geheimzinnige school met haar rigide regels en mytische directrice symbool voor de ontwikkeling die een meisje doormaakt naar een jonge vrouw, waarbij afwijken van het pad de vreselijkste gevolgen heeft. Maar hebben wij hier te maken met de visie van de door mannen gedomineerde maatschappij op hoe opgroeiende vrouwen zich dienen te gedragen, of met de visie van de regisseuse zelf, of met de verbeelding van de permanente onzekerheid die de jonge meisjes op weg naar hun volwassenwording beleven? Het enige dat zeker is, is dat de immer fraai gefilmde Degas-meisjes in verschillende stadia van ontkleding worden onderworpen aan één-op-één-symboliek als [rode roos = ongesteldheid] en [balletdansje in vlinderpak = ontpoppen tot jonge vrouw]. Wanneer die jonge vrouwen dan eindelijk de wijde wereld in mogen, belanden zij in een fontein met zeker vijf jaar oudere adolescenten, waarbij het shot van de viriel spuitende waterstraal minutenlang gerekt wordt. Subtiel is anders. En dat ‘vleugje horror’? Dat was vrees ik inderdaad een tikje overdreven.
Tonio van Vugt
Primer info
*****
Shane Carruth
30-01-2005 13:00 Lantaren 1
Stelling: Een film over tijdparadoxen die meer vragen opwerpt dan ze beantwoordt, is het werk van een luie regisseur die zijn zaakjes scenariotechnisch niet op orde heeft.

De toetsing: Ik zou hier graag schrijven dat ik wel weet hoe het allemaal in elkaar steekt, maar ik behoor vooralsnog tot de enorme groep van gefrustreerde filmliefhebbers die van Shane Carruth wel eens willen weten hoe zijn film nou exact verstaan dient te worden. Het verhaal is tot halverwege redelijk goed te volgen: twee jongens knutselen per ongeluk een tijdmachine in elkaar, en ze verdubbelen hun werkdagen door ze tweemaal te beleven; als bijproduct van het tijdreizen ontstaat er tijdelijk een dubbelganger van de tijdreiziger, die vermeden dient te worden voor de duur van de ‘reis’. Abe en Aaron buiten hun uitvinding handig uit door aandelen te kopen met voorkennis, en zijn zelfs in staat om op een feestje een uitbarsting van geweld, die ze uiteraard al hadden zien aankomen, te voorkomen. Maar halverwege de film gaat het mis; voor onze protagonisten als gevolg van de tijdparadox én het feit dat de dubbelgangers hun recht op een eigen leven gaan opeisen, voor de kijker omdat Carruth hier niet meer uit de complicaties van zijn eigen scenario lijkt te komen. Het is niet zozeer de materie zelf, maar de onmacht om de plotwendingen overzichtelijk en binnen de interne logica van het verhaal uit te werken. Dat is echter vooral te wijten aan gebrek aan ervaring en budget (minder welwillende tongen spreken van luiheid), en aangezien ‘Primer’ nu al is uitgegroeid tot een cultfavoriet met een fanatieke fanbase, is het slechts een kwestie van tijd voor Carruth in Hollywood met scriptdoctor en budget aan de gang mag. Want ‘Primer’ is dan wel geen goede film, het is wel een van de interessantste die in lange tijd uit het overzeese tot ons kwam.

NB Het voorfilmpje 'Minotauromaquia', een prachtige animatie waarin Griekse mythologie de werken van Picasso ontmoet tegen de achtergrond van Strawinsky's De Vuurvogel, krijgt vijf sterren.
Tonio van Vugt
Casshern info
*****
Kiriya Kazuaki
29-01-2005 22:30 Luxor
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: regisseurs van videoclips en commercials hebben doorgaans een aandachtsspanne van één tot drie minuten. Hoedt u als ze debuteren met een sf-spektakel van tweeënhalf uur.

De toetsing: Je hebt over the top, en je hebt over the top. En dan heb je ‘Casshern’. Voormalig clipregisseur Kiriya houdt van zijn klassieken, van ‘Metropolis’ tot ‘Star Wars’ en van ‘Akira’ tot ‘Blade Runner’ en Albert Speer en weer terug. Bovendien kijkt hij ook niet op een stijlwisselinkje meer of minder, en is hij verrukt van alle mogelijke filters die er op een camera of in een computer zitten. Kazuaki gedraagt zich als een kind dat maar niet kan kiezen uit alle verschillende materialen in zijn nieuwe kleurdoos, en ze daarom allemaal door elkaar gebruikt. Ook het script, over opstandige mutanten die vernietigende robots op een fascistoïde mensheid afsturen, lijkt zo nu en dan uit de koker van een twaalfjarige te komen. De vraag is natuurlijk (ironisch toontje) of dit alles zal eindigen met de totale vernietiging van de aarde, zoals alleen de Japanners dat kunnen. Ondertussen is er ook de Grote Boodschap dat mensen niet in staat zijn om géén oorlog te voeren, en die wordt eindeloos en genadeloos door uw strot geduwd. Maar het ziet er dus wel allemaal prachtig uit, overzichtelijk geserveerd in blokjes van 5 tot 10 minuten. De recensent en het publiek twijfelen tussen één en vijf sterren. Het worden er toch vijf, wegens een onvergetelijke filmervaring, waar nog lang discussie over mogelijk is.
Tonio van Vugt
Survive Style 5+ info
*****
Sekiguchi Gen
29-01-2005 12:45 Cinerama 4
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: wanneer er gerept wordt van ‘snel, vreemd en overdadig’ en ‘een uitzinninge explosie van Japanse popcultuur’ betekent dat in de regel veel vorm en geen inhoud.

De toetsing: In ‘Lost in Translation’ belandt filmacteur Bill Murray in een Japanse commercial. In ‘Survive Style 5+’ worden de zaken omgedraaid en belandt Vinnie Jones, de Engelse acteur uit het ‘milieu’ die we naast ‘Lock, Stock and Two Smoking Barrels’ voornamelijk kennen uit de recentste Bacardi-commercial, in een heusche speelfilm. De man heeft een goede kop, maar acteren is niet zijn forte. Maar gelukkig is daar Tadanobu Asano, de Japanse Johnny Depp, wiens groteske strijd met een ex-geliefde die maar niet dood wil het hart van de film vormt. En voor de prijs van één kaartje krijgt u ook nog een uitzinnige art direction, hilarische parodieën op Japanse commercials, een man die denkt dat hij een vogel is, de Japanner met het lelijkste gebit van Tokio en omstreken, een overdadige kerst en kunstanalyse voor schoolkinderen. Verveling, kortom, is een woord dat in Sekiguchi Gens vocabulaire niet voorkomt, en uw 8 euri zijn welbesteed.
Tonio van Vugt
Clean info
*****
Olivier Assayas
28-01-2005 17:45 Pathé 5
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: Ai, Olivier Assayas stal twee uur van ons leven met ‘Demonlover’ en gaat nu cold turkey met ex-geliefde Maggie Cheung. En argh, Nick Nolte staat ook op de titelrol!

De toetsing: Wie de poging tot zingen van ster Maggie Cheung aanhoort, zal voortaan met een aanzienlijk grotere mildheid over het oeuvre van Yoko Ono oordelen. Waarmee meteen het dieptepunt van deze film op tafel ligt. Emily Wang (Cheung) is de weduwe van een aan een overdosis overleden popster, en ze is zelf ook niet vies van een shotje. Daarom oordeelt opa Nolte wijselijk dat ze de voogdij over haar zoontje beter aan hem over kan laten. De rest van de film zien we Cheung, tussen het slikken van hoofdpijntabletten (die de kijker ook wel kan gebruiken na Cheungs vocale capriolen) en roken van joints in, in de weer om haar zoontje weer terug te krijgen. Nog liever zien wij Cheung onuitgesproken gevoelens sublimeren in films van Wong Kar-wai, dan deze slaapverwekkende poging tot doorvoeld acteren. Een RTL4-drama blijft een RTL4-drama, al ben je dan een Franse regisseur met anderhalve goeie film op je naam en haal je er Londen en Toronto én een er met de haren bijgesleepte gastrol van Tricky bij.
Tonio van Vugt
Brothers info
*****
Susanne Bier
28-01-2005 20:00 Schouwburg GZ
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: Deense filmmakers die zich proberen los te worstelen van hun Dogma-verleden gaan plat op hun bek (zie Thomas Vinterberg). Susanne Bier oogstte lof met het intieme ‘Open Hearts’, en mag zich nu vertillen aan een oorlogsdrama.

De toetsing: Kom, vergeet die malle gekkigheid hierboven, en geef Bier een staande ovatie voor de manier waarop zij in haar achtste film omgaat met verse oorlogswonden die, zoals we inmiddels weten, nimmer zullen helen. ‘Je zult in Afghanistan niets tegenkomen waarvoor je niet getraind bent’, zo propagandraaskalt de legerleiding tegen kannonnenvoer-met-een-rang Michael (Ulrik Thomsen uit ‘Festen’). Maar het thuisfront zit met de ernstig gebakken peren wanneer Michael in zijn helicopter uit de lucht geschoten wordt. ‘Brødre’, zoals de Deense titel luidt, is aangrijpend drama met hier en daar een gulle, bevrijdende lach en enkele venijnig naar de keel vliegende scènes voor het juiste evenwicht. Het acteren is subliem, tot en met de kinderen toe. Eén punt van kritiek: de Jerry Bruckheimer-effecten die Bier op de helicopter loslaat maakt de plotwending die even later volgt er niet geloofwaardiger op. Desalniettemin is ‘Brødre’ een onvervalste vijfsterrenervaring.
Tonio van Vugt
Hotel info
*****
Jessica Hausner
28-01-2005 12:45 Pathé 5
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
‘Deze keer: een Duitse thriller is als een aflevering van ‘Derrick’: je hebt altijd het idee naar een herhaling uit 1978 te kijken. Hetgeen in het kwadraat geldt voor Oostenrijkse thrillers.

De toetsing: Tip van de dag voor filmmakers: stilte en omgevingsgeluiden werken honderden malen angstaanjagender dan aanzwellende Jerry Goldsmith-arrangementen. Suspense op de Japanse manier zogezegd, maar ook de Oostenrijkse regisseuse Jessica Hausner (‘Lovely Rita’) maakt daar dankbaar gebruik van, en dat levert een uitermate beklemmende ‘Twin Peaks’-ontmoet-‘Blair Witch’ op. Waarbij gezegd moet worden dat de mengvorm die zo ontstaat groter is dan de som der delen. ‘Hotel’ is nu alvast een van de meest onderkoelde en effectieve horrorfilms van het jaar, met dank aan de alpijnse bossen en Stanley Kubrick.
Tonio van Vugt
Marianne info
*****
Benoit Jacquot
28-01-2005 15:15 Cinerama 5
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: het festivalonderdeel ‘Filmmaker in Focus’ portretteert een filmmaker waar u, als obsessief filmkenner en festivalinwoner, werkelijk nog nooit eerder van gehoord had. Dat zegt meer over die filmmaker dan over u.

De toetsing: Een doorgewinterde filmtijger, niet gestikt in zijn of haar eerste François Ozon, geeft Jacquot misschien nog het voordeel van de twijfel en vermoedt driedubbele, postmoderne ironie in de edelkitsch die deze Filmmaker in Focus ons hier voorzet. Nu ken ik het boek niet waar de film op gebaseerd is, en dan is het altijd moeilijk aan te geven waar de eigen inbreng van de regisseur begint. Maar wat beweegt een filmmaker in godsnaam tot een kostuumdrama vol bordkartonnen figuren die zonder knipperen malle dialogen oplepelen als “U bent zo nobel dat u uw gelijke niet kent!”/”Maar nee, u bent zelf de goedheid zelve en ik ben uw complimenten niet waard!”/”Neen! Neen! Ik ben slechts een schaamluis in de glorie uws aanschijns, en ik verdien het niet te leven!” *) De festivalcatalogus spreekt van een ‘stunning adaptation’, het publiek ziet een onbedoelde parodie. In de hoek met deze filmmaker, in elk geval wat deze keutel betreft.

*) De letterlijke dialogen zijn mij ontschoten, maar het gaat om de strekking, nietwaar?
Tonio van Vugt
Sideways info
*****
Alexander Payne
26-01-2005 21:15 Pathé 7
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: alwéér een film met Amerikaanse veertigers in een midlifecrisis, en nog met Oscarnominaties overladen ook, dus zónder scherpe randjes. Van zulke ‘alternatieve’ films hadden we er al meer dan genoeg.

De toetsing: Hohohoho zeg, de regisseur waar we het hier over hebben is toevallig wél Alexander Payne, die al eerder het magnifieke ‘Election’ en ‘About Schmidt’ maakte, dus de verwachtingen zijn hooggespannen. En die worden volledig ingelost. Payne is een chroniqueur van menselijk falen en gemiste kansen, zonder daarbij het makkelijke cynisme van, laten we zeggen, een Todd Solondz te vertonen, en ‘Sideways’ is zijn beste tot nog toe. Paul Giamatti, nooit meer stuk sinds zijn vertolking van Harvey Pekar in ‘American Splendor’, is de depressieve neuroticus/wijnkenner/schrijver Miles. Wandelende kaaklijn Thomas Haden Church (hier vooral bekend van zijn rol in de middenmootsitcom ‘Ned and Stacey’) speelt de uitgerangeerde soapacteur Jack en is dé openbaring van deze film. Samen zijn zij mannen, op zoek naar zingeving en een stukje verloren jeugd in een queeste vermomd als wijnproeftocht door Californië, en dat moet wel uitlopen op complicaties, vooral wanneer Jack zijn zinnen heeft gezet op een vrouw voor hem én voor Miles. Maar wát voor vrouwen, meneer! ‘Sideways’ betekent de terugkeer van de begeerlijke Virginia Madsen in haar eerste rol van betekenis in jaren, en dát alleen al is een Oscarnominatie waard. Die andere vier nominaties krijgt Payne er wat mij betreft gewoon bij.
*****
Khavn De La Cruz
27-01-2005 10:30 Cinerama 2
Stelling: ‘een film is in beginsel slecht, tot het tegendeel bewezen is’.
Deze keer: seks en geweld op de Filippijnen, die kenden we nog niet. Met als noviteit een familie die driemaal daags een warme prak aarde wegkauwt. Wie zegt dat wat je van ver haalt ook lekker is?

De toetsing: Wat op papier (de festivalcatalogus in dit geval) nog enigszins verwachtingen schept in de lijn van een Miike Takashi - een overproductieve regisseur met een (on)gezonde voorkeur voor seks, geweld en smerigheid - blijkt in de realiteit meer van doen te hebben met videotechnieken uit 1986 met een production value waar zelfs Ed Wood zich de ogen uit de kop voor zou hebben geschaamd. ‘The Family That Eats Soil’ is géén ‘Visitor Q’, kortom. Aan ideeën heeft De La Cruz geen gebrek, aan de uitwerking daarvan des te meer. Hoewel de stuntelige kleianimatie in het begin (à la ‘Tik Tak’, maar dan met anale seks en onthoofdingen) dan nog enige hoop biedt, blijken 75 minuten toch nog erg lang. Daar kan ook een zelfmutilerende baby, gespeeld door een lilliputter in een luier, niks aan verhelpen. Wel koddig: de kotsscène met van tevoren volgekotste wc-pot.