De Ier Neil Jordan (1950) maakt al dertig jaar naam als regisseur, met films als Mona Lisa, The Company of Wolves en The Butcher Boy. Hij had kassuccessen met Interview with the Vampire en de klassieker The Crying Game. Zijn hoofdpersonen zijn meestal een- en afwijkelingen, die door hun anders-zijn buiten de samenleving staan. Ook in Jordans nieuwste film Byzantium is dat weer het geval, want die gaat over de buitenstaanders bij uitstek: vampiers. Vroeger waren dat vooral enge griezels à la Christopher Lee, maar in de 21ste-eeuwse variant zijn het gedoemde zielen - zie ook een meesterlijke film als het Zweedse Let The Right One In. De moderne vampier wil niets liever dan menselijk contact, maar is daar door zijn bloeddorst voor eeuwig van buitengesloten.

In Byzantium zijn de vampiers een sexy moeder en haar melancholisch ingestelde dochter, en vooral de laatste voelt haar vampier-zijn als een kruis - ook omdat de twee al eeuwen worden opgejaagd door de leden van een mysterieus geheim genootschap.
Dat klinkt alsof Jordan de juiste ingrediënten verzameld heeft voor een spannend drama, en aanvankelijk is de film dat ook. Er is spanning, mysterie en een snufje romantiek, en de ondernemende moeder zorgt voor actie en wat erotiek. Het zwaartepunt ligt bij het dilemma van de dochter, die zich aangetrokken voelt tot een wat zonderlinge jongeman, zonder met die affectie goed uit de voeten te kunnen.
Jordan bouwt het het verhaal evenwichtig op en geeft de geheimen van de twee vrouwen gedoseerd aan de kijker prijs. Maar op een gegeven moment wordt het accent verlegd naar de ‘Dan Brown’-kant van het plot, als de vampiers in het nauw worden gedreven door de jagers van het genootschap, terwijl ook de politie achter ze aan zit. Het tempo gaat omhoog, het niveau omlaag, en de film mondt uit in een gewelddadig einde met een geforceerde plotwending in de ontknoping. Desondanks: een onderhoudende film met een fijne duistere atmosfeer.

Byzantium draait sinds donderdag in de bioscoop.

(Lees hier de Imagine Film Festival-recensie van Byzantium door Natasja van Loon.)

Twee vrouwen, de een engelachtig, de ander zo sexy dat ze bijna van het doek afbrandt, maar beiden beeldschoon. Een troosteloze flat, een ranzige stripclub, een vervallen hotel in een idyllisch havenstadje en een geheimzinnig, desolaat eiland. Én een zeer elegante vertelling. Dat zijn de voornaamste ingrediënten van Byzantium, de nieuwste film van Neil Jordan (The Company of Wolves, The Crying Game), die gisteravond tijdens de opening van het Imagine de Lifetime Achievement Award kreeg uitgereikt. De engelachtige Eleanor (Saoirse Ronan) is de verteller van dit verhaal, dat niet verteld mag worden, maar daar kan ze geen weerstand aan bieden als ze verliefd wordt op een jonge leukemiepatiënt. Haar geheim: de verleidelijke Clara (Gemma Arterton), die voor haar zus doorgaat, is eigenlijk haar moeder. De vrouwen zijn vampiers die op de vlucht zijn voor de schimmige broederschap aan wie ze hun bestaan te danken hebben. Clara, die voordat ze onsterfelijk werd een zwaar bestaan had als hoer, heeft namelijk het belangrijkste gebod van de broederschap overtreden toen ze haar dochter het eeuwige leven gaf, en beschermt haar nu met alle mogelijke middelen.

Jordan geeft hun geschiedenis tergend langzaam en niet-lineair prijs, waarbij hij heden en verleden fraai met elkaar verweeft. Het scenario van Moira Buffini (gebaseerd op haar toneelstuk A Vampire Story) vermijdt bovendien de clichés van het genre, vooral waar het de oorsprong van vampiers betreft. Tel daar de oogstrelende cast - zowel de hoofd- als bijrolspelers leveren puik acteerwerk af - bij op en het resultaat is precies dat stijlvolle en intrigerende liefdesverhaal waar een regisseur als Jordan het patent op heeft. Al had hij in deze film wat mij betreft zijn impliciete protest tegen vrouwenmisbruik best wat scherper mogen aanzetten en het monster dat de bron van alle ellende is (de legerkapitein die Clara als kind in een bordeel stopte - een rol van Jonny Lee Miller) best wat gruwelijker mogen straffen.