In 1982 besluiten drie 11-jarige jongetjes om een exacte remake te maken van Raiders of the Lost Ark. Het begint als een project in de zomervakantie. In de achtertuin worden wat decors gebouwd en de eerste scènes gedraaid. Maar al snel breiden de decors zich uit naar de kelder van het huis en worden er broers en vrienden ingezet voor de bijrollen. Eén zomervakantie blijkt niet genoeg. De drie zijn er op gebrand om de film te voltooien, dus wordt ook de volgende zomervakantie er aan opgeofferd. En hier begint het interessant te worden. Want de ambities van de drie lopen zo hoog op, dat kosten noch moeite worden gespaard om hun droom te verwezenlijken. De moeder van één van hen is niet veel thuis, dus wordt de woonkamer geannexeerd om een set op te bouwen. Maar met één set maak je geen film, dus gaan uiteindelijk alle kamers voor de bijl. De special effects doen ze zelf. Als de regisseur zichzelf in brand steekt met benzine en het blussen niet loopt zoals gepland, grijpen de ouders in en ligt de produktie lange tijd stil. Er wordt een compromis bereikt: Eén van de vaders zal supervisie voeren. In de documentaire, zien we hoe deze vader het gebruik van vuur niet tempert, maar het liever in ‘goede banen’ leidt. Terwijl de volledige kelder al in lichterlaaie staat, horen we een mannenstem buiten beeld zeggen: “Die hoek kan nog wel wat meer gebruiken!”. Waarop iemand een emmer benzine in de hoek dondert met het verwachte resultaat. “Ja, dat is beter”, zegt de man tevreden.

Het is zomaar een voorbeeld. Fragmenten van mislukte scènes en restmateriaal laten een blinde toewijding en veel meer van dit soort roekeloze acties zien. In de interviews waarmee de documentaire gelardeerd is, vraagt men zich regelmatig af hoe het toch kan dat het huis nooit is afgefikt en dat er niemand ooit gewond is geraakt. Of ja, toch wel, maar dat was de maker zelf dus dat telt niet echt mee.

In 1989, na zeven jaar noeste arbeid, was de koek op. Op de vliegveldscène na, die te moeilijk en te gevaarlijk werd gevonden, was de film klaar. De video werd vertoond, gedupliceerd, verspreid en de vrienden gingen uit elkaar. Einde verhaal. Totdat de film op een festival werd vertoond, georganiseerd door Ain’t It Cool News oprichter Harry Knowles. De video werd opgezet om een gat op te vullen. Maar toen hij halverwege ruw werd onderbroken om plaats te maken voor de wereldpremière van The Lord of the Rings: Two Towers, gaf het publiek luidkeels te kennen dat ze Raiders wilden afkijken. Wie de documentaire Raiders: The Story of the Greatest Fan Film Ever Made bekijkt, snapt deze verontwaardiging volkomen. De beelden uit de film, opgenomen op video, zijn naar huidige maatstaven abominabel, maar boven alles fascinerend, inspirerend en enthousiasmerend.

Harry Knowles en zijn vriend Eli Roth zochten uit wie de makers waren, brachten de voormalige vrienden weer bij elkaar en wisten ze te overtuigen om die laatste scène te maken. In de documentaire zien we stukken uit de film, restmateriaal en interviews met de makers en andere betrokkenen (zoals ouders). En we zien de queeste van de drie (inmiddels) veertigers, om hun film meer dan 30 jaar na aanvang, alsnog te voltooien. En als mij één spoiler wordt gegund: Ook dat is niet van roekeloze acties gespeend.

Raiders: The Story of the Greatest Fan Film Ever Made
(Tim Skousen/Jeremy Coon, VS 2015)
Nog te zien op donderdag 4 februari om 21:45 in LantarenVenster 1
De film wordt vertoond zonder ondertiteling

Korte tijd geleden ben ik samen met Guus van Sonsbeek begonnen met het uitgeven van stripboeken. Niet dat er de laatste jaren te weinig stripboeken verschijnen, maar wij hebben het stoutmoedige idee opgevat dat er nog een heleboel aspirant lezers te winnen zijn voor strips met een boodschap. Zo ontstond soul food comics. Om ons fonds een eigen smoel te geven en hopelijk ook niet-striplezers aan te trekken, hebben we besloten ons de eerste tijd te profileren met non-fictie en (auto)biografieën. Binnenkort verschijnt Ontaard verklaard, na Supercrash ons tweede boek. Het is een autobiografisch verhaal over (kinder)misbruik. Wat het zo goed maakt, is dat de maakster haar geval niet op zichzelf bekijkt, maar een verband legt met een mentaliteit in onze samenleving, die bepaald dat we aan mannen en vrouwen verschillende eisen stellen. Sinds ik dat boek gelezen heb, bekijk ik de wereld met andere ogen. Niet dat ik erg naïef was (hoop ik), maar ik ben toch weer net iets alerter. Vandaar dat mijn aandacht getrokken werd door de Argentijnse documentaire Las Lindas, vrij vertaald: de schoonheden.

De Argentijnse maakster Melisa Liebenthal is midden twintig en één van vijf vrouwen die al sinds de lagere school hechte vriendinnen zijn. Toen de pubertijd zich aandiende, begon ook de zoektocht naar de eigen seksualiteit. Maar terwijl dit de andere vier ogenschijnlijk makkelijk afging, begon voor Melisa de worsteling met haar eigen lichaam. Ze was er namelijk van overtuigd dat ze niet aantrekkelijk was en geen man haar ooit leuk zou vinden. In al haar puber-zijn wilde ze ook niet meer lachen op foto’s, eigenlijk wilde ze helemaal niet meer voldoen aan een opgelegd ideaalbeeld. Dat leverde een onophoudelijke stroom commentaar op van de buitenwereld.

Nu, ruim 15 jaar nadat de eerste vriendschappen gesmeed werden, pakt ze de foto’s van hun jeugd erbij en gaat ze op bezoek bij haar vriendinnen om terug te blikken op die tijd, op de ontluikende seksualiteit en de verschillen tussen de vijf meiden. Melisa filmt dit uit de hand, met altijd de camera op ooghoogte. Er is nauwelijks in de scènes gesneden: Vergissingen, extreme close-ups, wilde camerabewegingen, in- en uitzoomen… het zit er allemaal in. Het is een heel intieme manier van filmen, als kijker voel je je deelgenoot van de vriendenclub. Dat wordt nog eens versterkt door de openhartige en zeer persoonlijke gesprekken. De vrouwen worden immers gefilmd door hun beste vriendin en daardoor lijken ze (op één na) geen gêne te hebben. Het is een uitermate sprankelende, geestige, maar ook inzichtelijke documentaire geworden. Grappig genoeg zijn de vriendinnen het over vrijwel alles roerend eens, ongeacht hoe gelukkig ze met hun eigen uiterlijk en seksualiteit waren en zijn. Ongeacht ook, hoe de buitenwereld naar ze keek en kijkt. Eén ding wordt in ieder geval duidelijk: in Argentinië spelen deze zaken nog een grotere rol dan bij ons.

Las Lindas
(Melisa Liebenthal, Argentinië 2015)
Nog te zien op dinsdag 2 februari om 18:30 in Pathé 7