‘Wat is dit? The Selecter, of iets uit die tijd?’

Een kleine hint: het is een labelgenoot.
‘Oh, Fay Lovsky! Ik vind haar erg goed. Ik word af en toe met haar vergeleken. Zij combineert ook muziek met beeld, en ze neemt ook de vrijheid om veel verschillende instrumenten te bespelen. Ze is net als ik autodidact. Ik heb haar ooit een keer opgebeld. Toen Bauer de Zilveren Harp won in 2001, moest ik op dat gala zingen. Ik was heel zenuwachtig, dus ik dacht: ik moet zanglessen gaan nemen. Iemand zei: “Je moet Fay Lovsky bellen.” Ik vroeg haar of ze misschien een goede zanglerares wist. Toen zei ze: “Ach, wat een onzin! Je moet gewoon goed op je twee benen gaan staan en lekker zingen.” Dat heb ik gedaan, en het ging supergoed. Ik heb er echt nog vaak aan terug gedacht. Ik heb later nog wel eens zangles genomen, maar dat vond ik ver-schrik-ke-lijk. Muzieklessen zijn voor mij altijd een ramp geweest. Pianoles: dan speelde ik altijd razendsnel die stukken door en daarna ging ik lekker meespelen met platen en zelf liedjes maken.’

Sonja gniffelt: ‘Klinkt wel als muziek die op zo’n cd’tje zou kunnen staan waar ik het eerder over had. Maar wat is het ook alweer?’

Looney Tunes en Merrie Melodies.
‘Cartoonmuziek, daar heb ik ook heel veel van. Ik heb jaren met Piet Schreuders gewerkt, en die is ook een enorme liefhebber van cartoonmuziek. Hij heeft de Baeu Hunks opgericht, samen met Gert-Jan Blom. Ik heb ook heel veel cd’tjes van Piet, en die staan vol met Raymond Scott en Walt Disney.’

Heeft die muziek nog invloed gehad op jouw eigen muziek?
‘Bij Bauer wel, daar gebruikten we vaak dit soort cartooneske dingetjes, als introotjes of net effe tussendoor. In mijn eigen muziek op het moment iets minder, maar sommige muziek… Bijvoorbeeld, Peanuts van Vince Guaraldi van, ken je dat?

Je bedoelt eh… dit?

Sonja valt bijna van haar stoel terwijl ik de track start. ‘Oh… Nou, dat meen je niet… Ik wou… nou ja, dat is echt heel raar! Dit heeft me dan wel weer heel direct beïnvloed. Dit spreekt me meer aan dan Looney Tunes. Het is én een soort breekbaar kinderliedjesding én tegelijkertijd popmuziek. Ik heb zelfs letterlijk naar aanleiding hiervan een liedje geschreven met Bauer.’

Dat wist ik niet. Wat een toeval.
Sonja loopt, nog steeds verbaasd, naar haar laptop en start het nummer Masterminds van Bauer, van de plaat Can’t Stop Singing.
Luister hier naar een fragment van masterminds


‘Als je het weet, hoor je het misschien al na één seconde. Vooral die piano. Ik zing ook ‘collecting Peanuts’. Het gaat over twee kinderen die opgroeien in Junior High. Er zitten allemaal van die kleine verwijzingen in. Wat ook grappig is: de drumpartij komt van een lessingletje dat Berend had. Op de ene kant speelt een of andere Nederlandse drummer uit de jaren 50, op de andere kant zijn zoon. We hadden die partij er eigenlijk gewoon voor de lol onder gezet om het later over te spelen, maar we hebben het gewoon laten staan. Live speelden we het met zijn tweeën in kleine bezetting, dan namen we zo’n klein platenspelertje mee, zetten dat singletje op, telden af en speelden dat nummer.’

Sonja treedt sinds 2009 op met het Draw Clips-project: illustraties van eigen hand worden op ingenieuze wijze door fotograaf Eddo Hartmann live gefilmd en vertoond bij haar songs, met behulp van diverse contrapties. Het doet me in de verte denken aan de Amerikaanse striptekenaar en singer-songwriter Jeffrey Lewis.

‘Oh ja, ik heb dit wel eens gezien.’ Sonja gniffelt. ‘Hahaha, wat leuk. Maar heel anders dan wat ik doe.’

Hij gebruikt óók de originele tekeningen: als het scheurt is het kapot.
‘Ha, ik herken dat. De tekening van die weg heb ik al drie keer overgemaakt. Maar dat vind ik ook juist het leuke ervan. Dit soort dingen werken alleen maar als het echt is, en eigenlijk ook alleen maar als het live is. Mensen vragen weleens of er een dvd van uitkomt, maar daar heb ik geen interesse in. Ik vind het ook belangrijk dat je ons ziet spelen, en dat je Eddo die dingen ziet doen. Net als theater: in het nu. Een voorstelling op televisie is toch een stuk minder.’

Hoe zijn de Draw Clips ontstaan?
‘Het komt eigenlijk door Dick Tuinders film Winterland, waar ik de soundtrack voor schreef. Dick is een fantastische kunstenaar, hij heeft voor die film heel veel getekend en decors van karton gebouwd. Uit die film ontstond een voorstelling, Winterland Live, een combinatie van beelden uit de film met mijn muziek. Die voorstelling hebben we drie keer in de theaterzaal van De Melkweg gespeeld. De ruimte hebben we toen ook aangekleed: de hele vloer was van karton, er stonden props, er hing een enorm oog dat ook in de film zit. Dick tekende bij een aantal van mijn liedjes, verhalend, bijna als een stripboek of een film. Op de vloer hadden we een snelweg geschilderd, en Dick filmde dat live. Het popupboek, dat ik nu gebruik bij het liedje Roman Empire, en de snelweg, bij 395, zijn toen ontstaan. Na die voorstelling zijn we ieder ons weegs gegaan, maar Dick moedigde me aan om verder te gaan: “Je kan hartstikke goed tekenen en schilderen!” Hij heeft me ook geleerd om met karton te werken, het is een beetje zijn stijl die ik heb overgenomen. Het werd daardoor ook niet pretentieus. Het ligt op de grond, het mag wat vies worden.’

Waren de liedjes er altijd eerst?
‘Tot nu toe wel. Bij de liedjes op Transcendental Man moest ik allemaal nieuwe dingen verzinnen. Eddo bleek een ongebruikte, zelfgebouwde zoötroop op zolder te hebben, gemaakt van een oude platenspeler, dus ik zei: hier met dat ding! Ik ging er meteen filmpjes voor tekenen. Daarna heeft Eddo die machine van Meccano gebouwd, waarin een hele lange tekening als een rol voorbij komt. We hebben een hele leuke samenwerking. Hij is fotograaf en licht dingen heel mooi uit, en hij denkt ook heel filmisch. En we hebben dezelfde liefde voor ouwe apparaten. Hij heeft ook een phenakistoscoop gebouwd, een soort ronde zoötroop, waar ik dan cirkel- of spiraalvormge animaties voor maak. We hebben net weer een nieuw apparaat gemaakt, de lightbox, een soort staande lichtbak waar je een soort hele grote dia’s in doet, waardoor je met licht en rare silhouetten tafereeltjes krijgt.
Het goeie van dit Draw Clips-project is dat ik het nooit bedacht heb, het is ontstaan op een weg. Zo werkt het in het leven. Je moet niet plannen en zoeken, maar gewoon heel goed opletten wat er langskomt en gewoon inhaken als het er is. Ik leef heel erg in het moment, anders kan ik dit leventje niet vol houden, dan word ik gek. Ik heb ook geen idee waar het allemaal heen gaat, en dat vind ik heel prettig. Het komt vanzelf wel.’