Sculder & Mully
Sculder & Mully - Festival v.d. Fantastische Film 2003
The grudge
The Grudge (Japan, 2002)
13-4-2003
Regie: Takashi Shimizu
Met: Misa Uehara, Megumi Okina, Miaki Ito, Yui Ichikawa
Wie eens goed wil griezelen maar alles al gezien denkt te hebben, kunnen we actuele Japanse horrorfilms van harte aanbevelen. Maar dat wist u uiteraard al. Wat wij in elk geval nog niet wisten is het volgende. Een Japanse kennis vertelde ons dat Japanners een grote angst kennen voor de geesten van hen die tijdens hun leven het zwakst leken: vrouwen en kinderen. Dat er in 'The Grudge' (Japanse titel: 'Ju-On') dus zowel een vrouwelijke als een kindergeest op het wrekerspad zijn is dus dubbel zo eng, en niet alleen voor Japanners, zo verzekeren wij u!
Wie even met zijn ogen knippert mist in de proloog van 'The Grudge' de uitleg van wat er komen gaat: de geesten van mensen die een onnatuurlijke dood gestorven zijn veroorzaken een sneeuwbaleffect van nog meer bovennatuurlijke sterfgevallen. Aldus raakt sociaal werkster Rika verstrikt in een lawine van angstige gebeurtenissen wanneer ze het verwaarloosde jongetje Toshio aantreft in een kast bij zijn demente oma thuis. Maar die had ze beter kunnen laten zitten waar hij zat... Japanse filmmakers weten als geen ander wat je kunt doen met simpele effecten als belichting en ondraaglijk lange shots in verlaten huizen, daar heb je geen computereffecten voor nodig. Flashbacks en flashforwards maken het verhaal van 'The Grudge' er niet duidelijker op - op een gegeven moment konden we er geen chocola meer van maken - maar dat dondert niet: het is de engste film die we in tijden zagen, en zeker de engste film op het festival tot nog toe! Wacht niet op de Amerikaanse remake en GO!!!
Nog te zien: ma 14-4 Cin2 15.30
May
May (USA, 2003)
13-4-2003
Regie: Lucky Mckee.
Met: Angela Bettis, James Duval, Anna Faris, Kevin Gage.
Outsiders doen het goed als 'natural freaks' in het horror- en fantasygenre, van 'Carrie' tot 'Donnie Darko' en 'Ginger Snaps'. Muurbloempje May (een sublieme rol van Angela Bettis) werd als kind gepest met haar luie oog en maakt nog steeds niet makkelijk vrienden - in een proloog zien we hoe zelfs haar moeder ook niet veel beters wist dan haar een zelfgemaakte pop te geven onder het motto "Als je geen vrienden hebt, moet je ze zelf maken". Maar er gloort hoop: May laat haar luie oog vallen op de aantrekkelijke en zachtaardige Adam (Jeremy Sisto). Maar de ontluikende liefde loopt spaak en de onvermijdelijke teleurstellingen volgen elkaar snel op. De labiele May raakt de kluts een beetje kwijt, en ze begint het advies van haar moeder over zelfgemaakte vrienden wel heel letterlijk te nemen: met hakmes, naald en draad...
Net als in bovengenoemd 'Ginger Snaps' is de film aanvankelijk licht van toon met de nodige (zwarte) humor; de onhandigheid waarmee May haar avances naar Adam maakt is ronduit aandoenlijk. Maar dan sleurt debuterend regisseur Mckee ons op venijnige wijze de duistere diepte in en schotelt ons een bloederige grand guignol-finale voor, die zelfs de meest geharde kijker door merg en been gaat. Extra punten voor comic relief krijgt Mays lesbische collega van de dierenkliniek, die May verleidt met een zwoel "You wanna watch me file?". GO!!!
Nog te zien: di 15-4 Cin1 22.15
They  watch us
They Watch Us (Spanje 2002)
13-4-2003
Regie: Norberto López.
Met: Carmelo Gómez, Icar BollaÌn, Massimo Ghini, Manuel Lozano.
De Spaanse cinema is goed vertegenwoordigd op deze editie van het FFF, en hoewel we de lovende reacties op 'Darkness' niet helemaal onderschrijven, had 'They Watch Us' (in de catalogus getiteld 'They're Watching Us') ons op het puntje van de stoel.
Rechercheur Juan raakt tijdens het heropenen van een oude verdwijningszaak op het spoor van wel heel verontrustende aanwijzingen: er is een andere wereld naast de onze, van waaruit we in de gaten gehouden worden. En dan gaat Juan zich ook voorvallen uit zijn jeugd herinneren, die te maken hebben met de tragische verdwijning van zijn zusje. En als we u vertellen dat Juan zelf ook kinderen heeft, die in die andere dimensie kunnen kijken, dan weet u wel genoeg. Je moet ook niet teveel verklappen, nietwaar?
'They Watch Us' is een verstilde, poÎtische en bij vlagen huiveringwekkende spookfilm in de traditie van 'The Sixth Sense' en 'The Others', die het meer van scenario (gebaseerd op de roman 'Los Otros' van Javier GarcÌa S·nchez) en sterk spel moet hebben dan van speciale effecten. Hoewel, let u toch even op de verbluffende scËne in de voetgangerstunnel, waarin we de vage spiegelbeelden van de 'anderen' zien. Met het spel van de charismatische Carmelo Gómez als Juan zit het overigens meer dan goed. En als je dan ook nog een scenario hebt van Jorge Guerricaechevarri· (hoe is dat als tongbreker?), de rechterhand van regisseur ¡lex de la Iglesia, Èn een soundtrack die aan de films van Dario Argento doet denken, dan zeggen wij dus: GO!!!
Darkness
Darkness (Spanje, 2002)
11-4-2003
Regie: Jaume Balagueró.
Met: Anna Paquin, Lean Olin, Iain Glen, Fele Martínez.

Waarom valt een openingsfilm toch altijd weer tegen? Komt dat door het etiket 'openingsfilm'? Zijn de verwachtingen daardoor hoger dan bij een 'gewone' film? We kunnen ons slechts van een enkel festival een openingsfilm herinneren die in onze toptien terechtkwam (zoals 'Far From Heaven', dit jaar tijdens het filmfestival van Rotterdam). De vraag is: op welke gronden wordt een film als openingsfilm gekozen? Moet de film een breed (openings)publiek tevreden stellen, en zijn uitschieters daarom een risico? Gaat het om een première, en is exclusiviteit dus de reden? Gaat het om een filmmaker van grote naam die het festival meer publiciteit geeft? Of wil men een nog niet zo bekende regisseur een duwtje in de rug geven?
We weten het niet, en na het zien van 'Darkness' van de Spaanse regisseur Jaume Balagueró kunnen we alweer een openingsfilm toevoegen aan het rijtje films dat onze toptien niet haalt. Vanaf het moment dat het Victoriaans ogende huis waar het allemaal om draait in beeld komt, is het duidelijk: daar spookt het als de neten, daar moet je niet gaan wonen. En dat is dus exact wat Mark (een schmierende Iain Glen) en zijn gezin van plan zijn te gaan doen. En dat is niet het laatste cliché dat voorbij komt rollen: geesten van vermoorde kinderen, satanistische complotten, het zoontje des huizes dat griezelige, profetische tekeningen maakt en personages die op beslissende momenten oerdomme dingen doen, het resulteert in een hokuspokusverhaaltje dat de doorgewinterde horrorliefhebber al twintig keer heeft gezien. De film ademt de sfeer van Zuid-Europese horror uit de jaren '70, en dan met name de beroerdere kanten van dat genre: een logica met gaten zo groot als die in Saddams paleizen en bij tijd en wijle zulk slecht acteerwerk van met name Glen en Olin, dat je ze liever vroeger dan later op gruwelijke wijze de pijp uit ziet gaan.
Als de kwade genius aan het slot van de film Marks tienerdochter Regina (Anna Paquin, die nog iets van haar rol probeert te maken) een terrarium toont met een slang en een ei, spreekt hij met ridicuul Spaans-Engels accent de legendarische woorden: "Dit is een slang, en dat is een ei, en dan weet je wel wat er geboren gaat worden." Nee, Regina heeft geen flauw idee, en wij ook niet. Een klein babyslangetje? We zullen het echter nooit te weten komen... DON'T!
Nog te zien: za 12-4 Cin2 15.30, later dit jaar in de bioscopen.
Spirited Away
Spirited Away (Japan, 2001)
11-4-2003
Regie: Hayao Miyazaki.

Anime-regisseur Hayao Miyazaki kreeg de wereld vier jaar geleden al aan zijn voeten met de eco-fantasie 'Princess Mononoke' en overtreft die mijlpaal nu met een wervelende film die van begin tot eind, van onder tot boven, de kijker in een sprookjeswereld zuigt die de Disney-studio's het nakijken geeft. Het meisje Chihiro belandt met haar ouders per ongeluk in een verlaten pretpark. Wanneer het duister invalt, krijgt ze van een geheimzinnige jongen de waarschuwing dat ze zich snel uit de voeten moeten maken. Maar het is al te laat: Chihiro's ouders zijn in varkens veranderd na het eten van betoverd vlees en het pretpark blijkt niets minder dan een badhuis voor goden. Chihiro zal haar vrijheid en die van haar ouders moeten afkopen met hard werken in het badhuis...
'Spirited Away' is een film die vrijelijk citeert uit de westerse cultuur (Alice in Wonderland, Pinocchio) en de eigen rijke Japanse cultuur (de goden en geesten die het badhuis bevolken), en versmelt al die elementen tot een nog nooit eerder vertoonde, originele mengelmoes vol kleurrijke en aandoenlijke karakters. De animatie is er goeddeels een van bijna ouderwetse kwaliteit met penseel en inkt, en als de computer al gebruikt wordt, is dat altijd in dienst van die techniek. 'Virtuoos' is een uderstatement. Miyazaki kreeg een Oscar voor zijn film, en dat is meer dan terecht! GO!!!
Nog te zien: ma 14-4 Cin2 21.45, later dit jaar in de bioscopen.
The Evil Dead (USA, 1982)
11-4-2003
Regie: Sam Raimi
Met: Bruce Campbell, Ellen Sandweis, Hal Delrich, Betsy Baker.

Per abuis heeft 'taalwatcher' Jan Kuitenbrouwer een dvd-hoekje in het zaterdagmagazine van De Volkskrant gekregen. Niet gehinderd door enige kennis van zaken mocht de man vorig jaar 'Lord of the Rings' recenseren en schreef zoiets als (we citeren uit het hoofd) "Je zou na het zien van al die special effects tegen de regisseur willen zeggen: hier heb je 6000 dollar, maak daar maar eens een film mee". 'Bad Taste', mijnheer Kuitenbrouwer, 'Bad Taste'! Huren die film, en voortaan maar weer fijn over taal schrijven!
Regisseur Sam Raimi heeft zo ongeveer dezelfde weg bewandeld als Peter Jackson (al deed hij er twee keer zo lang over); ook hij is ooit begonnen met horrorfilms die van draad en plakband aan elkaar hingen, gemaakt met vrienden voor een appel en een ei, voordat hij met een big budget-spektakel als 'Spider-Man' het pantheon der geldverslindende Hollywood-regisseurs mocht betreden. Raimi's eersteling 'The Evil Dead' is een klassieker en werd toonaangevend in het horrorgenre. De film, over vier jongeren die in een boshut worden belaagd door demonen nadat ze uit het Boek Der Doden hebben voorgelezen, was zowel vreselijk grappig als ontzettend eng, een combinatie die in die tijd (1982) nog niet zo vaak voorkwam. De jachtige camerabewegingen, effectief gebruikt om bij gebrek aan budget de achtervolging door de demonen te suggereren, werden een handelsmerk van Raimi en eindeloos geïmiteerd door anderen. Er kwam een vervolg (lees: remake met groter budget) en nog één, maar geen van tweeën hadden ze zo'n impact op het publiek als de eerste 'Evil Dead'. Nu tijdens het FFF eenmalig op het grote scherm te zien in geremasterde versie. GO!!! (En deze aanbeveling geldt als verplichting voor Jan Kuitenbrouwer)
Te zien: wo 16-4 Cin1 23.00
Equilibrium
Equilibrium (USA, 2002)
11-4-2003
Regie: Kurt Wimmer
Met: Christian Bale, Emily Watson, Sean Bean, Taye Diggs

Het concept van WO III in de SF-literatuur en -films blijft een merkwaardig fenomeen. Hoewel de wereld elke dag wel ergens in brand staat, wordt het jaartal waarin de Big One een einde heeft gemaakt aan onze beschaving altijd weer ingehaald door de werkelijkheid. Zodat dat tijdstip altijd ergens in de nabije toekomst zal blijven plaatsvinden. Zo ook in 'Equilibrium', waarin de wereldbevolking is gedecimeerd door WO III en de overlevenden koest worden gehouden met een door de overheid verstrekte drug, het emoties onderdrukkende Prozium (de afdeling woordspelingen maakte weer overuren). Want emoties leiden maar tot geweld, en geweld leidt maar tot oorlog, dus is klassieke muziek verboden, zijn boek- en kunstverbrandingen aan de orde van de dag en worden puppies aan de lopende band neergeknald. Met deze ijzeren logica is het ook niet vreemd dat de wereld van 'Equilibrium' eruit ziet als de natte droom van Albert Speer, waarin zwaar getrainde elitekorpsen zich in Matrix-achtige gevechten van het ondergronds verzet ontdoen als ging het om lastige vliegjes. Een van de meest gevreesde agenten uit dat korps is John Preston (Bale, die kijkt als of een enorme drol hem dwarszit). Op een dag vergeet hij zijn dosis in te nemen en zowaar, er komen emoties naar boven (en nu lijken er wel twee drollen dwars te zitten). Vanaf dan heeft het verzet er een geduchte bondgenoot bij die weigert om nog langer puppies neer te schieten, en voordat je 'Fahrenheit 451' kunt zeggen... Tja, kónden we dat maar zeggen. 'Equilibrium' is een mislukte poging om dystopische ideeën te combineren met 'The Matrix' (wanneer houdt dat toch eens op!), en het resultaat zal liefhebbers van het ene noch het andere genre bekoren. Fans van 'Cold Feet' vinden het misschien nog aardig om Sean Pertwee als Big Brother te zien optreden. En hoe is een actrice als Emily Watson in godsnaam in deze zeperd terechtgekomen? Dat het vehikel mede door Jan de Bont is geproduceerd had toch voldoende waarschuwing moeten zijn? DON'T!
Te zien: wo 16-4 Cin1 18.00, later dit jaar in de bioscopen
Klik hier voor meer Sculder & Mully.
1/2